ریزش موی سکه‌ای، طاسی سکه‌ای (آلوپسی آره آتا): علت و درمان آن

تاریخ 22 آبان 1402

کچلی سکه‌ای یک بیماری خودایمنی پوستی است که در آن موهای سر، صورت و برخی قسمت‌های دیگر بدن می‌ریزند. افراد در هر سنی و با هر جنسیت و قومیتی ممکن است به کچلی سکه‌ای یا آلوپسی آره آتا مبتلا شوند. این بیماری غالباً در دوران کودکی ایجاد شده و در افراد مختلف به شکل‌های متفاوتی دیده می‌شود. با این که هنوز دلیل مشخصی برای ابتلا به ریزش موی سکه‌ای شناخته نشده است اما برخی روش‌های درمانی که توسط پزشکان پیشنهاد داده می‌شود می‌تواند به رشد سریع دوباره مو کمک کند. رایج‌ترین روش درمانی برای رفع کچلی سکه‌ای استفاده از کورتیکواستروئیدها است. کورتیکواستروئیدها داروهای ضدالتهابی قوی هستند که سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کنند. برخی داروهای دیگر نیز به تقویت رشد مو کمک کرده یا بر سیستم ایمنی بدن تأثیر می‌گذارند که عبارتند از ماینوکسیدیل، آنترالین و… . همچنین فرایندهای زیبایی نیز وجود دارند که به بهبود این بیماری کمک می‌کنند. این فرایندهای زیبایی شامل مزوتراپی، پی آر پی و لیزر درمانی می‌شوند.

آلوپسی آره آتا یا کچلی سکه‌ای چیست؟

کچلی سکه‌ای، یک بیماری خودایمنی است که به دلیل حمله سیستم ایمنی بدن به فولیکول‌های مو، باعث ریزش موها می‌شود. فولیکول‌های مو، ساختارهای مهمی هستند که در رشد موها نقش دارند. این بیماری عموماً با الگوی دایره‌ای کوچکی همراه است و برخی افراد ممکن است تحت تأثیرات شدیدتری قرار گیرند.

بیشتر موارد این بیماری باعث ریزش موها در مناطق محدودی از بدن می‌شود. با این حال، در برخی از افراد، ریزش موها بیشتر از حد متوسط است. در موارد نادر، این بیماری پیشرفت کرده و باعث ریزش کامل موهای سر می‌شود که به آن آلوپسی آره آتای کلی یا توتالیس می‌گویند. در این حالت، تمام موها در سر، صورت و بدن ریزش می‌کنند.

علل

محققان هنوز در نیافته‌اند که چه محرک‌هایی باعث حمله سیستم ایمنی بدن به فولیکول‌های مو می‌شوند بنابراین هنوز علت اصلی ابتلا به ریزش موی سکه‌ای هنوز ناشناخته باقی مانده است. به هر حال، این عارضه بیشتر در افرادی دیده می‌شود که سابقه فامیلی ابتلا به اختلالات سیستم ایمنی بدن مانند دیابت نوع 1 یا ابتلا به روماتیسم مفصلی دارند. به همین دلیل برخی دانشمندان بر این باورند که عوامل ژنتیکی ممکن است در ابتلا به بیماری آلوپسی آره اتا نقش داشته باشند. آنها همچنین معتقدند که برخی عوامل در محیط بیرونی نیز وجود دارند که باعث تحریک افرادی که از لحاظ ژنتیکی مستعد ابتلا به کچلی سکه‌ای هستند می‌شوند.

علائم

علائم ابتلا به آلوپسی اره آتا عبارتند از:

• تکه‌های کوچک گرد یا بیضی‌شکل کچلی در سر، ریش یا موهای قسمت‌های دیگر بدن
• ریزش مو و رشد دوباره آنها به طور همزمان در قسمت‌های مختلف بدن
• ریزش موی شدید در دوره زمانی بسیار کوتاه
• ریزش مو که بیشتر در یک سمت سر اتفاق می‌افتد به جای این که در هر دو طرف دیده شود.
• موهایی به شکل علامت تعجب (!) که یک نوار باریک در پایین سر ایجاد می‌شود.
• لکه‌دار شدن” یا “فرورفتگی ناخن‌ها

عوارض جانبی

ریزش موی سکه‌ای بیماری دردناکی نیست و باعث ابتلا به بیماری‌های فیزیکی در فرد مبتلا نمی‌شود. این بیماری مسری و واگیردار هم نیست. کچلی سکه‌ای امید به زندگی را کاهش نمی‌دهد و در رفتن به مدرسه و بازی و ورزش اخلالی ایجاد نمی‌کند و فرد می‌تواند به شغل و حرفه خود ادامه داده و ازدواج کرده و تشکیل خانواده دهد. جنبه‌های عاطفی و احساسی ریزش موی سر ممکن است برای بیمار چالش‌برانگیز باشد. برخی از این چالش‌ها عبارتند از:

• تأثیر بر کیفیت زندگی
• کاهش عزت نفس
• تأثیر منفی بر احساسات و کاهش اعتماد به نفس بیمار
• عدم حضور در اجتماع و افسردگی

اقدامات درمانی

مزوتراپی

یکی از مؤثرترین روش‌های تحریک رشد موهای قوی، مزوتراپی است. در این روش درمانی، تزریقاتی در پوست سر انجام می‌شود. تزریق در زیر پوست سر انجام شده و مواد تزریقی ترکیبی از ویتامین‌ها، آمینواسیدها و مواد دیگری هستند که باعث تقویت و ترمیم موی ضعیف شده و نازک می‌گردد. ترکیبات با پپتید تزریق شده و رشد مجدد مو را تحریک می‌کند. در نتیجه، موها قوی‌تر، ضخیم‌تر، حجیم‌تر و پرتراکم‌تر، مرطوب‌تر و درخشنده‌تر می‌شوند. به منظور تثبیت و ملموس شدن نتایج حاصل از مزوتراپی باید این درمان در 3 تا 5 جلسه با فواصل 2 تا 3 هفته ادامه یابد.

پی آر پی

پلاسمای غنی‌شده با پلاکت محبوب‌ترین روش غیر جراحی برای درمان ریزش مو و رشد مجدد مو در مردان و زنان است. با استفاده از روش پی آر پی، سلول‌های خونی خود فرد با برخی سلول‌های حاوی انواع پروتئین‌ها تقویت می‌شود. خون در سانتریفیوژ چرخانده شده و پی آر پی از آن جدا شده و سپس از بقیه خون جدا می‌شود. این پلاکت‌ها در حجم سه برابر حجم طبیعی خون تغلیظ شده و سپس سلول‌های خونی در پوست سر تزریق می‌شوند. قبل و بعد از انجام این فرانید نیاز به مصرف هیچ دارویی نیست. پی آر پی حاوی بسیاری از عوامل رشد است که فولیکول‌های مو را تحریک کرده و می‌تواند متناسب با نیاز رشد مو تا یک مرتبه در ماه در پوست سر تزریق شود.

لیزر درمانی مو

لیزر تراپی گردش جریان خون را در پوست سر افزایش داده، فولیکول‌های مو را تحریک کرده و باعث می‌شود که تعداد تار موی بیشتری تولید کنند. به همین ترتیب، متخصصین بیان می‌دارند که به کارگیری لیزر باعث جوانسازی سلول‌ها شده و به رشد آنها نیز کمک می‌کند. در موارد ابتلا به ریزش سکه‌ای موی سر، اعتقاد بر این است که لیزر به کاهش التهاب نیز کمک می‌کند و به همین دلیل باعث رشد موهای سالم می‌شود.

کورتیکواستروئید

امروزه استفاده از کورتیکواستروئیدها رایج‌ترین روش برای درمان آلوپسی یا کچلی سکه‌ای هستند. در موارد خفیف طاسی، اولین روش درمانی انتخابی استفاده از کرم‌ها و لوسیون‌های کورتیکواستروئیدی هستند که به طور مستقیم در ناحیه‌ای که دچار طاسی شده است مورد استفاده قرار می‌گیرند. همچنین می‌توان از روش تزریق کورتیکواستروئید با سوزن‌های نازک در قسمت‌هایی از پوست که دچار کچلی شده‌اند نیز استفاده کرد. این تزریق‌ها تقریباً هر 4 تا 6 هفته یک مرتبه و معمولاً توسط متخصص پوست و مو تجدید می‌شوند. این نوع از درمان در برخی موارد باعث بازیابی و در برخی موارد باعث رشد مو در یک دوره زمانی خاص که شما تحت درمان هستید می‌شود بنابراین زمانی که درمان متوقف می‌شود، موها دوباره شروع به ریزش می‌کنند. در مواردی که کورتیکواستروئیدها 4 تا 6 مرتبه در ماه تزریق می‌شوند معمولاً نتایج چشمگیری نیز دیده می‌شود. به هر حال، با این که معمولاً موها دوباره رشد می‌کنند اما ممکن است همیشه این اتفاق نیفتد.

ماینوکسیدیل موضعی

تأثیر ماینوکسیدیل بر فولیکول‌های مو باعث افزایش رشد مو می‌شود و این دارو معمولاً همراه با درمان‌های کورتیکواستروئیدی استفاده می‌شود تا تأثیر قوی‌تری روی رشد مو داشته باشد. طبق گزارشات، استفاده از ماینوکسیدیل با عوارض جانبی کمرنگی همراه بوده و به همین دلیل می‌توان آن را بدون نیاز به نسخه پزشک تهیه کرد. تأثیر ماینوکسیدیل در حدود 5 تا 6 ماه پس از آغاز مصرف به طور مشخص می‌شود.

کرم با پماد آنترالین

این ماده که برای درمان پوست صدفی نیز به میزان گسترده‌ای به کار برده می‌شود، یکی از روش‌های متداول درمان کچلی سکه‌ای است. آنترالین در محلی از پوست که دچار طاسی شده است یک مرتبه در روز استفاده شده و باید مدت کوتاهی پس از استفاده (معمولاً پس از 30 تا 60 دقیقه) یا در برخی موارد، پس از چند ساعت شسته شود. اگر به دلیل استفاده از آنترالین، موها شروع به رشد کردند، معمولاً پس از 12 هفته می‌توان موهای رشد کرده را دید.

ایمونوتراپی موضعی

استفاده از ایمونوتراپی موضعی برای درمان کچلی سکه‌ای شدید رایج است. این روش درمانی از مواد شیمیایی بر روی پوست سر استفاده می‌کند که باعث تغییر در واکنش‌های ایمنی می‌شود. تقریباً 40 درصد از بیماران با ایمونوتراپی موضعی بهبود می‌یابند و موی سر آنها پس از 6 ماه از آغاز درمان دوباره رشد می‌کند.