درمان لکه‌های ماه‌گرفتگی (خورشیدگرفتگی) مادرزادی

تاریخ 22 آبان 1402

ماه‌گرفتگی یک نوع ناهنجاری پوستی است که از طریق ارثی یا مادرزادی منتقل می‌شود. بیشتر ماه‌گرفتگی‌ها بی خطر هستند و با گذر زمان به طور طبیعی روی نمی‌آیند. اما برخی از آنها ممکن است در طول زمان بقایایی بمانند و با افزایش سن بدتر شوند. اگر ماه‌گرفتگی خونریزی، خارش یا التهاب داشته باشد، ممکن است نیاز به درمان داشته باشد.

دو نوع اصلی ماه‌گرفتگی وجود دارد. نوع اول ماه‌گرفتگی عروقی است که به دلیل ناکامل بودن رشد عروق خونی در داخل پوست ایجاد می‌شود. این نوع ماه‌گرفتگی دارای رنگ قرمز است. نوع دوم ماه‌گرفتگی پیگمنتی است که از طریق تجمع سلول‌های پیگمنتی در پوست ایجاد می‌شود و ممکن است رنگ‌های مختلفی داشته باشد.

درمان ماه‌گرفتگی معمولاً به نوع و شدت آن بستگی دارد. اما اغلب بهترین روش برای درمان آن استفاده از لیزر است. لیزر از طریق تابش نور قدرتمند و دقیق، باعث تخریب و زدودن لایه‌های پوستی با ماه‌گرفتگی می‌شود. این روش عموماً موثر و ایمن است و می‌تواند بهبودی قابل توجهی در ظاهر ماه‌گرفتگی ایجاد کند.

در نهایت، برای پیشگیری از ماه‌گرفتگی‌های خطرناک، مهم است که به پوست خود دقت کنید و هر تغییری که در آن مشاهده می‌شود را به پزشک خود اطلاع دهید. از محافظت از پوست در برابر اشعه مضر آفتاب، استفاده از کرم‌های ضد آفتاب و رژیم غذایی سالم نیز ممکن است در کاهش احتمال ابتلا به ماه‌گرفتگی کمک کند.

انواع ماه‌گرفتگی

ماه گرفتگی روی بدن به چند دسته تقسیم می‌شوند. هفت نوع متداول این مشکل پوستی عبارتند از:

لکه قهوه با شیر

این لکه‌ها معمولاً بیضی‌شکل بوده و رنگ آنها قهوه‌ای روشن یا شیر قهوه‌ای است (همان‌گونه که از نام آن مشخص است). این لکه‌ها ممکن است از زمان تولد وجود داشته باشند یا خیلی سریع پس از تولد روی پوست ایجاد شوند. با افزایش سن این لکه‌های از بین نمی‌روند. برخی از مردم ممکن است یک یا دو عدد از این لکه‌های روی پوست خود داشته باشند که البته ممکن است بیشتر از این هم باشد. افرادی که بیش از 4 عدد از این خال‌ها را روی پوست خود دارند ممکن است به نوروفیبروماتوز مبتلا باشند (یک اختلال ژنتیکی – وراثتی در دران بافت عصب به شکل نوروفیبروموتاز (تومور) رشد کرده و ممکن است بدون ضرر باشد یا با فشار وارد آوردن بر عصب و بافت اطراف آن باعث آسیب‌دیدگی‌های جدی شود)

لکه مادرزادی ملانوسیتیک

حدود یک درصد از نوزادان در آمریکا مبتلا به نوعی از ماه‌گرفتگی هستند. این نوع لکه‌ها می‌توانند در هر قسمتی از بدن ظاهر شوند، اما در 15 درصد موارد، آنها در صورت و گردن دیده می‌شوند. در افراد با پوست روشن، این لکه‌ها معمولاً به رنگ قهوه‌ای روشن هستند، در حالی که در پوست‌های تیره‌تر ممکن است رنگ سیاه داشته باشند.

شکل و شمایل این نوع ماه‌گرفتگی می‌تواند متفاوت باشد، ممکن است مسطح و یا برجسته و ناصاف باشد. رنگ این لکه‌ها معمولاً قهوه‌ای یا سیاه است. با رشد کودک، این لکه‌ها کوچک‌تر می‌شوند. در برخی موارد، این لکه‌ها ممکن است سیاه شده و یا در دوران بلوغ، روی آنها موها رشد کنند. احتمال ابتلا به سرطان در این لکه‌ها کم است و با سایز آنها مرتبط است، به این معنی که هر چقدر سایز ماه‌گرفتگی بزرگتر باشد، احتمال ابتلا به سرطان نیز بیشتر می‌شود.

ماه‌گرفتگی یا لکه‌های مغولی

ماه‌گرفتگی‌های آبی – خاکستری معمولاً در افرادی که پوست آنها تیره‌تر است بیشتر دیده می‌شود. این نوع ماه‌گرفتگی ممکن است شبیه به کبودی باشد و در قسمت پایین کمر یا باسن ایجاد شود. به مرور زمان که کودک به چهارسالگی می‌رسد این لک‌های از بین می‌روند. این نوع از ماه‌گرفتگی بدون ضرر است.

همانژیوم

معمولاً این نوع از ماه‌گرفتگی‌ها مانند ماه‌گرفتگی توت‌فرنگی، برآمده و قرمز رنگ هستند. بیشتر آنها به شکل کوچک و مسطح شکل می‌گیرند. نمی‌توان تشخیص داد که آیا این لکه‌ها در آینده بزرگ می‌شوند یا نه. معمولاً این لکه‌ها در 4 تا 5 ماهگی اول پس از تولد نوزاد به سرعت رشد می‌کنند سپس سرعت رشد آنها کاهش یافته و به مرور محو می‌شوند. در برخی موارد به خصوص اگر ماه‌گرفتگی بزرگ باشد، ممکن است پوست کشیده شده و بدشکل شود.

ماه‌گرفتگی تلانژیکتاتیک

به این نوع از ماه‌گرفتگی، تکه‌های سالمون هم گفته می‌شود و به دلیل اتساع (کشیدگی) مویرگ‌ها (عروق خونی کوچک) ایجاد می‌شوند. رنگ این لک‌ها متمایل به قرمز است. غالباً تکه‌های سالمون روی صورت و پشت گردن را بوسه فرشته یا گازگرفتگی لک‌لک هم می‌نامند. بوسه فرشته معمولاً پس از دو سال محو می‌شود. بعضی وقت‌ها این لکه‌ها زمانی که کودک گریه می‌کند دوباره دیده می‌شوند. این نوع ماه‌گرفتگی باقی می‌مانند اما معمولاً در زیر موها استتار می‌شوند.

ماه‌گرفتگی بندر شراب

ماه‌گرفتگی بندر شراب یک نوع ماه‌گرفتگی صورتی یا قرمز است که به طور معمول روی صورت دیده می‌شود، اما ممکن است در مناطق دیگر بدن نیز ظاهر شود. این حالت به دلیل وجود عروقی غیرعادی در ناحیه آسیب دیده ایجاد می‌شود که به خونریزی منجر می‌شود. آمارها نشان می‌دهد که ۳ نوزاد در هر هزار نوزاد تازه متولد با این نوع از ماه‌گرفتگی مواجه می‌شوند. اندازه این لکه‌ها متفاوت است و ممکن است از چند میلی متر تا چند سانتی متر باشد. اگر درمان ماه‌گرفتگی بندر شراب انجام نشود، این لکه‌ها در نهایت رنگ تیره‌تری به خود می‌گیرند. تخصصی جنین‌ها مشکل دارد رویکردها و نظارت مناسبی برای درمان و پیگیری این حالت را ارائه می‌دهند. در موارد بسیار کمی، اختلالات مغزی نیز ممکن است وجود داشته باشد مانند سندرم استورگ-وبر.

ماه‌گرفتگی نقره‌ای

این نوع از ماه‌گرفتگی، ارثی است و به شکل رگه‌های نقره‌ای روی موها دیده می‌شود. معمولاً این نوع از ماه‌گرفتگی در سمت چپ یا راست پیشانی و در خط رویش مو ایجاد می‌شود. معمولاً بقیه اعضای خانواده هم به ماه‌گرفتگی نقره‌ای مبتلا هستند.

لیزر درمانی

[dopts id=”33″]

لیزر درمانی برای رفع ماه‌گرفتگی در سطح پوست به کار می‌رود. لیزر درمانی برای روشن شدن ظاهر این لک‌ها یا کاهش اندازه رگه‌های ماه‌گرفتگی بندر شراب به کار برده می‌شود. لیزر درمانی غالباً برای درمان همانژیوم ها به خصوص آنهایی که روی صورت هستند به کار برده می‌شود. این روش درمانی برای همانژیوم های زخمی یا همراه با خونریزی نیز به کار برده می‌شود. متداول‌ترین نوع لیزر درمانی، لیزر درمانی خشک پالسی است. لیزر از طریق یک کابل فیبرواپتیک عبور داده می‌شود. در انتهای کابل وسیله قلمی شکلی بسته می‌شود. این ابزار روی سطح پوست کودک قرار داده می‌شود و دکمه آن فشار داده می‌شود تا پرتو نوری به پوست تابیده شود.لیزر درمانی برای رفع ماه‌گرفتگی روشی مؤثر است.

• در لیزر درمانی نور لیزر در مقاطع کوتاهی به ماه‌گرفتگی تابانده شده تا رنگ آن روشن شده و پوست جمع شود و رشد آن متوقف شود.
• لیزر درمانی می‌تواند دردناک باشد. این عمل در کودکان ممکن است تحت بیهوشی عمومی یا تحت تأثیر داروهای دیگر انجام شود تا کودک در حین انجام عمل حرکت نکند.
• پس از لیزر درمانی، تا 7 الی 10 روز رنگ پوست درمان شده، بنفش تیره خواهد شد پس از این زمان، رنگ پوست به رنگ طبیعی خود بازمی‌گردد؛ اما در برخی موارد ممکن است رنگ بنفش ایجاد شده روی پوست پس از 6 تا 8 هفته از بین برود.
• ممکن است کودک به بیش از یک جلسه لیزر درمانی نیاز داشته باشد که به توان تحمل او و سایز ماه‌گرفتگی بستگی دارد.
• لیزر درمانی برای ماه‌گرفتگی از نوع بندر شراب اگر در سنین جوانی انجام شود نتایج بهتری به دنبال خواهد داشت.

بین 3 تا 30 جلسه درمانی با فواصل 6 تا 8 هفته ممکن است نیاز باشد. میزان تأثیر درمان به میزان سرسختی و تیرگی ماه‌گرفتگی بستگی دارد. بهترین نتایج غالباً برای ماه‌گرفتگی‌هایی که کوچک‌تر و روشن‌تر هستند حاصل می‌شود.