تاریخ 22 آبان 1402
ریزش موی ارثی به عنوان شایعترین عامل طاسی شناخته میشود. در واقع، این نوع ریزش مو یک بیماری نبوده و بلکه یک حالت طبیعی است که ناشی از ترکیبی از عوامل ژنتیکی، هورمونی و روند پیری است.
با افزایش سن، تقریباً همهی زنان و مردان تغییراتی در میزان ریزش یا کمپشتی موهای خود تجربه میکنند. با این حال، تا 40 درصد از افراد ممکن است با نوع واضحتری از این مشکل روبرو شوند. ریزش مو اغلب از سنین 20 و 30 سالگی آغاز میشود و تغییرات آن در زنان پس از سن یائسگی بیشتر مشهود خواهد بود. این حالت به نام آلوپسی آندروژنتیک یا طاسی مردانه نیز شناخته میشود. محققین امروزه اطلاعات بیشتری را دربارهی علت این نوع ریزش مو به دست آوردهاند. چرخهی طبیعی رشد موها به علت تغییرات در هورمون جنسی مردانه (تستوسترون) کوتاهتر، نازکتر و به اصطلاح مینیاتوری میشوند. در نهایت، چرخهی رشد مو در بخشهایی از پوست سر به طور کامل متوقف شده و باعث ایجاد الگوی طاسی میشود. در عین حال که باور عمومی این است که طاسی از سوی مادر به ارث میرسد، به نظر میرسد که این حالت به ژنهای گرفته شده از هر دو والد بستگی دارد.
ریزش موی ارثی یکی از شایعترین علل طاسی است که درصد زیادی از مردان و زنان را درگیر کرده و با افزایش سن به صورت پیشرونده بدتر میشود.
روشهای مختلفی برای کنترل و درمان ریزش موی ارثی توسط متخصصین کلینیک زیبایی رازی ارائه میشود یکی از این روشها کاشت مو است که با جدیدترین متدهای روز دنیا و با بهترین نتیجه و کمترین عوارض انجام میشود.
علائم
ریزش موی ارثی معمولاً با کم پشت شدن موها شروع شده و به سمت ریزش کامل مو در بخشهایی از پوست سر پیشرفت میکند. وجود مو بر روی بالش، وان حمام یا شانهی شما میتوانند ازجمله علائم نامطمئن ریزش مو باشند. افراد عادی روزانه حدود 100 تار موی خود را از دست میدهند و ممکن است در شرایط خاص مثل زایمان و یا بیماریهای شدید، این مقدار بیشتر نیز بشود.
در مردان، ریزش مو معمولاً در ناحیهی شقیقه و تاج سر شروع شده و به شکل حرف M انگلیسی پیشرفت میکند. در پیشرفتهترین مراحل، تنها باریکهای از مو در کنار و پشت سر باقی خواهد ماند.
در زنان، ریزش مو گستردهتر بوده ولی پنهان است. در زنان موهای کف سر بیشتر درگیر شده و به صورت الگوی درختی دچار ریزش میشوند. در زنان برخلاف مردان، خط مو در ناحیهی پیشانی و شقیقهها معمولاً ثابت باقی میماند. ریزش کامل مو در یک ناحیه از پوست سر غیرمعمول بوده و میتواند نشان دهندهی مشکلات دیگر مثل آلوپسی آرئاتا (یک عارضهی مربوط به دستگاه ایمنی که باعث طاسی میشود)، عفونتهای قارچی و یا دیگر عارضههای پوستی باشد.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
در صورت مشاهدهی هریک از علائم زیر با پزشک تماس بگیرید:
این علائم میتوانند نشان دهندهی عارضهای به غیر از ریزش موی ارثی باشند:
- ریزش ناگهانی مو و یا ریزش به صورت دستهای
- ریزش موی تکه تکه (ظاهر گزیده شده توسط کک)
- قرمزی، پوسته پوسته شدن و یا زخم شدن پوست سر در ناحیهی ریزش مو
- ریزش مو در زنان زیر 30 سال
- نشانههای بالا بودن بیش از حد سطح تستوسترون در خانمها مثل دورههای قاعدگی غیرطبیعی، بم شدن صدا، آکنه، ریزش مو با الگوی مردانه و یا رشد مو در نواحی غیرطبیعی (صورت و سینه)
تشخیص
ریزش موی ارثی معمولاً از روی الگو و همچنین سابقهی ریزش موی مشابه در بستگان فرد تشخیص داده میشود. در اکثر افراد نیازی به آزمایشات بیشتر نخواهد بود.
راههای درمان ریزش موی ارثی
ریزش موی ارثی قابل درمان نیست ولی سه روش درمانی علاوه بر رژیم غذایی و مراقبت از مو وجود دارند که میتوانند به تنهایی و یا به صورت ترکیبی برای برخی از افراد مفید باشند: ماینوکسیدیل، فیناستراید و کاشت مو .
رژیم غذایی
با وجود اینکه استفاده از غذاهای مناسب و کافی احتمالاً ریزش موی ارثی را درمان نمیکند، ولی این کار میتواند حداکثر حمایت از موهای شما را به عمل آورده و باعث شود موهای شما پرپشت، شاداب و سرزنده بمانند. خوب است بدانید که ریزش موی ارثی ممکن است به دلیل کمبود ویتامین و پروتئین تسریع شود بنابراین بهتر است مقدار کافی از هردوی این مواد در رژیم غذایی شما وجود داشته باشد.
مراقبت از مو
در صورت مشاهدهی ریزش مو، با آن به آرامی برخورد کنید. سعی نکنید با نرم کردن و شانه کردن زیاد مو آن را پرپشتتر کنید و همچنین از ژل، موس و واکس به مقدار زیاد استفاده نکنید. این کار میتواند باعث آسیب به پوست سر شود – پوست سر آسیب دیده موی سالم تولید نخواهد کرد. موهای خود را به طور منظم با یک شامپوی ملایم بشویید و مطمئن شوید موادی که بر روی موی خود استفاده کردهاید (مثل ژل) به هنگام خوابیدن کاملاً پاک شده باشند.
ماینوکسیدیل
ماینوکسیدیل یک دارو بدون نیاز به نسخه است که توسط سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) تأیید شده است. این دارو به تحریک رشد موهای جدید میپردازد و در موارد ریزش موی ارثی، از ریزش مو جلوگیری میکند. معمولاً ماینوکسیدیل باید دو بار در روز بر روی پوست سر مالیده شود. محلول 5% این ماده (روگین قدرتمند مخصوص آقایان) تنها برای استفادهی آقایان مناسب است، در حالی که محلول 2% این ماده (روگین معمولی مخصوص آقایان و روگین مخصوص خانمها) میتواند هم برای آقایان و هم برای خانمها استفاده شود.
حدود یک چهارم از آقایان و یک پنجم از خانمها که از محلول معمولی ماینوکسیدیل استفاده میکنند، شاهد رشد مجدد موهای خود خواهند بود که معمولاً بین 2 تا 4 ماه زمان میبرد. محلول قدرتمند مخصوص آقایان میتواند 45 درصد مؤثرتر از محلول معمولی باشد.
موی جدید معمولاً نازکتر بوده و رنگ آن نسبت به موهای طبیعی شما روشنتر است. به ندرت ممکن است تمامی موهای ریخته شده دوباره رشد کنند ولی رشد موها معمولاً برای پوشاندن نقاط طاس و کم پشت کافی خواهد بود. ماینوکسیدیل در مراحل اولیهی ریزش موی ارثی مؤثرتر خواهد بود. ماینوکسیدیل باید به صورت منظم و مداوم مورد استفاده قرار بگیرد و در صورت توقف مصرف آن، موهای تازه رشد کرده معمولاً در عرض چند ماه خواهند ریخت.
افرادی که قصد استفاده از ماینوکسیدیل را دارند باید در صورت استفاده از داروهای دیگر آن را به پزشک خود اطلاع دهند به خصوص در صورتی که داروهای مربوط به فشار خون بالا مصرف میکنند. همچنین مهم است که در صورت استفاده از دیگر محصولات مربوط به مو و یا ابتلا به عارضههای خاص، مراتب را به پزشک خود اطلاع دهید.
عوارض جانبی ماینوکسیدیل عبارتاند از خشکی و ناراحتیهای پوست سر.
فیناستراید خوراکی
فیناستراید خوراکی (پروپشیا یا پروسکار) یک داروی مورد تأیید سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) است که برای ریزش مو طراحی شده و تنها داروی موجود برای این عارضه به صورت خوراکی است (یک قرص در روز). فیناستراید از ساخته شدن هومون دی هیدرو تستوسترون (DHT) جلوگیری میکند که مسئول کوچک شدن فولیکولهای مو بوده و به نظر میرسد که عامل مهمی در ریزش موی ارثی است.
فیناستراید یک داروی تجویزی مخصوص مردان است. این دارو برای خانمها مؤثر نبوده و میتواند باعث نقایص مادرزادی جدی شود.
تحقیقات نشان میدهند که بیش از 80 درصد مردانی که از فیناستراید استفاده میکنند متوجه کند شدن روند ریزش مو شده و 60 درصد افراد نیز شاهد رشد مجدد موهای خود بودهاند. رشد مجدد موها معمولاً چند ماه زمان میبرد. فیناستراید زمان زیادی نیست که در بازار موجود شده و بنابراین اثرات طولانی مدت آن بررسی نشدهاند. همچنین تأثیر آن بر ریزش موی غیر ارثی که ممکن است در اثر بیماری یا پس از زایمان اتفاق افتاده و یا تأثیر آن بر روی کودکان و نوجوانان اثبات نشده است.
در موارد نادر ممکن است فیناستراید باعث کاهش میل جنسی و اختلالات جنسی شود.
کاشت مو
در روش کاشت مو، متخصص پوست یک تکه از پوست شما که دارای موهای پرپشت است را از نقطهای از بدن (معمولاً پشت سر) برمیدارد و موهای آن را در ناحیهی دچار طاسی پیوند میزند. برای این کار معمولاً چندین جراحی در طول چند ماه انجام میشود.
در روش کشیدن پوست سر، اندازهی پوست سر کوچکتر میشود. در این روش، پزشک پوست سر شما را کشیده و مقداری از آن را برمیدارد. این باعث کاهش قسمت بدون مو میشود. روش دیگری به نام “فلپ” نیز وجود دارد که در آن، پزشک قسمتی از پوست سر دارای مو را روی بخش بدون مو میکشد. عمل کشیدن پوست سر معمولاً همراه با کاشت مو انجام میشود.
پیش آگهی و روند بیماری
ریزش موی ارثی تا زمانی که روشی برای پیشگیری از آن اتخاذ نشود به پیشرفت خود ادامه خواهد داد. معمولاً هرچقدر ریزش مو زودتر آغاز شود شدت آن بیشتر خواهد بود. ماینوکسیدیل یا فیناستراید در صورت استفاده باید تا آخر عمر مصرف شوند تا اثرات ایجاد شده در اثر آنها حفظ شود.