سوزاک (مردان و زنان): درمان، علائم و علت

تاریخ 22 آبان 1402

سوزاک یک بیماری قابل انتقال جنسی است که به هر دو جنس، مردان و زنان، می‌تواند آسیب برساند. عفونت ممکن است در اعضای تناسلی، مقعد و گلوی انسان رخ دهد. این بیماری وقتی در زنان باردار رخ می‌دهد، می‌تواند عواقب بدی بر روی نوزاد و روند زایمان داشته باشد. بنابراین، برقراری ارتباط جنسی با فرد مبتلا به سوزاک باردار، خطرناک است و انتقال بیماری به نوزاد نیز ممکن است. به دلیل جدی بودن این بیماری، در صورت ابتلا باید به شدت تلاش کنید تا به ترتیبات درمانی مناسب دست پیدا کنید.

افراد چگونه به بیماری سوزاک مبتلا می‌شوند؟

سوزاک از طریق تماس جنسی با آلت تناسلی، مهبل (واژن)، دهان یا مقعد منتقل می‌گردد. انزال برای انتقال یا دریافت بیماری الزامی نیست. همچنین سوزاک می‌تواند در هنگام زایمان از مادر آلوده، به کودک نیز انتقال پیدا کند. یک بار دچار شدن به سوزاک به این معنا نیست که فرد دوباره به این بیماری دچار نمی‌شود.

چه کسانی دچار بیماری سوزاک می‌شوند؟

تمام افرادی که از لحاظ جنسی فعال هستند می‌توانند دچار بیماری سوزاک شوند. سوزاک بیشتر در جوانان دیده می‌شود. شیوع سوزاک در نقاط شهری بیشتر از نقاط روستایی گزارش می‌شود.

دلایل بروز

سوزاک توسط باکتری نیسریا گنوره ایجاد می‌شود. باکتری گنوره در هنگام تماس یا مقاربت جنسی از فردی به فرد دیگر منتقل می‌گردد.

علائم

علائم بیماری 2 تا 7 روز پس از برقراری رابطه‌ی جنسی با فرد آلوده، ظاهر می‌شوند؛ اما ممکن است که تا پیدایش علائم 30 روز هم طول بکشد. بیماری مخصوصاً در خانم‌ها ممکن است هیچ‌گونه علائمی نداشته باشد.

سوزاک در آقایان

ممکن است که علائم در آقایان تا چندین هفته ظاهر نشود. این امکان وجود دارد که برخی از آقایان اصلاً هیچ علائمی نداشته باشند. معمولاً این بیماری عفونی یک هفته پس از منتقل شدن شروع به نشان دادن علائم می‌کند. احساس سوزش و درد در هنگام دفع ادرار، قابل‌توجه‌ترین نشانه‌ی بیماری در مردان است. با پیشرفت بیماری، علائم زیر بروز می‌یابند:

• تکرر ادرار یا ضرورت پیدا کردن دفع سریع ادرار
• خارج شدن ترشحات چرکی از آلت تناسلی (به رنگ سفید، زرد، قهوه‌ای مایل به خاکستری یا به رنگ سبز)
• بروز ورم یا قرمزی در سر آلت تناسلی
• بروز ورم یا درد در بیضه
• گلودرد دائم

سوزاک در زنان

هیچ‌یک از علائم بارز و آشکار سوزاک در بسیاری از خانم‌ها بروز نمی‌یابد. زمانی که علائم بیماری ظاهر می‌شوند معمولاً خفیف یا مشابه بیماری‌های عفونی دیگر است که این مسئله تشخیص سوزاک را دشوارتر می‌کند. بیماری عفونی سوزاک بیشتر شبیه به عفونت قارچی واژن (مهبل) یا عفونت‌های باکتریایی معمولی است. این علائم عبارتند از:

• ترشحات واژنی (آبکی، زرد یا کمی سبزرنگ)
• احساس درد یا سوزش در هنگام دفع ادرار
• احساس نیاز بیشتر به دفع ادرار
• شدیدتر شدن عادت ماهانه یا لکه بینی
• گلودرد
• احساس درد در اندام دخیل در مقاربت جنسی
• درد شدید در پایین شکم
• تب

عوارض

 اگر سوزاک درمان نشود می‌تواند منجر به بروز عوارضی نظیر موارد زیر گردد:

• بروز ناباروری در خانم‌ها: سوزاک درمان‌نشده می‌تواند در رحم و لوله‌ی رحم منتشر شود و موجب بروز بیماری التهابی لگن گردد که این بیماری ممکن است باعث زخم شدن لوله‌های رحمی که بزرگ‌ترین خطر آن بروز عوارض بارداری و ناباروری است، شود. بیماری التهابی لگن یک بیماری عفونی جدی است که نیازمند درمان فوری می‌باشد.

• ناباروری در آقایان: آقایانی که سوزاک را درمان‌نشده بگذارند ممکن است بیماری اپیدیدیمیت را تجربه کنند. این بیماری نوعی التهاب است که در لوله‌ی حلقه‌ای شکل کوچک واقع در پشت بیضه در مجرای اسپرم اتفاق می‌افتد. اپیدیدیمیت بیماری قابل درمانی است اما اگر بدون درمان رها شود می‌تواند منجر به ناباروری گردد.

• عفونتی که در مفاصل و دیگر قسمت‌های بدن منتشر می‌شود: باکتری ایجادکننده‌ی سوزاک ممکن است به‌وسیله‌ی جریان خون در بدن منتشر شود و دیگر قسمت‌های بدن ازجمله مفاصل را نیز آلوده سازد. تب، راش (بثورات پوستی)، زخم‌های پوستی، درد مفاصل، تورم و خشکی از پیامدها و عوارض احتمالی این بیماری هستند.

• افزایش خطر ابتلا به اچ آی وی / ایدز: ابتلا به سوزاک، شما را بیشتر مستعد آلوده شدن به ویروسی به نام اچ آی وی می‌کند. این ویروس که معروف به ویروس نقص ایمنی بدن انسان است منجر به بروز ایدز می‌گردد. افرادی که به هر دو بیماری ایدز و سوزاک مبتلا هستند خیلی سریع و راحت‌تر این دو بیماری را به شریک جنسی خود منتقل می‌کنند.

• عوارض سوزاک بر روی نوزادان: نوزادانی که در هنگام متولد شدن از طریق مادر به سوزاک مبتلا می‌شوند ممکن است دچار نابینایی، ایجاد زخم بر روی پوست سر و بروز بیماری‌های عفونی گردند.

سوزاک چگونه بر بارداری و زایمان تأثیر می‌گذارد؟

مقاله حاضر درباره بیماری سوزاک در زنان باردار است و به بررسی عوارض و اثرات این بیماری بر سلامت جنین می‌پردازد. با توجه به اینکه سوزاک می‌تواند موجب زایمان زودرس یا سقط خود به خودی جنین شود، حمله آلوده به بیماری به نوزاد منتقل می‌شود. این انتقال می‌تواند بروز عوارض جدی مانند نابینایی، عفونت مفصل یا عفونت خونی را در نوزاد به همراه داشته باشد که امکان تهدید جان نوزاد را ایجاد می‌کند. بنابراین، تشخیص سریع و درمان زودهنگام سوزاک در زنان بارداری مهم است. زنان باردار باید با پزشک خود مشورت کنند تا درمان مناسب را دریافت کنند.

تشخیص

پزشک برای تشخیص سوزاک با استفاده از سواب (وسیله‌ای چوبی که یک سر آن دارای پنبه است) از مایع درون مجرای ادرار مرد و گردن رحم زن نمونه‌برداری می‌کند. سپس نمونه‌ها برای بررسی به آزمایشگاه فرستاده می‌شود. همچنین ممکن است آزمایش کشت گلو و کشت مقعدی را انجام دهید تا پزشک تشخیص دهد که آیا عفونت در گلوست یا مقعد. آزمایش‌های دیگری نیز وجود دارد که با نمونه‌برداری از ادرار، وجود باکتری را نشان می‌دهد. شاید لازم باشد که چند روزی صبر کنید تا نتیجه‌ی آزمایش از آزمایشگاه برسد.

دریافت جواب آزمایش چه مدت زمان می‌برد؟

برای دریافت نتیجه‌ی آزمایش، شما ناچارید حدوداً بین چند ساعت تا دو هفته منتظر بمانید.

درمان

درمان خانگی یا داروهای بدون نیاز به نسخه‌ای وجود ندارد که عفونت سوزاک را برطرف کند. اگر شک دارید که به سوزاک دچار شده‌اید برای درمان بیماری بایستی از پرسنل‌های درمانی کمک بخواهید.

آنتی‌بیوتیک‌ها

سوزاک، یک بیماری عفونی است که معمولاً با تزریق سفتریاکسون یا مصرف آزیترومایسین درمان می‌شود. مصرف آنتی‌بیوتیک همراه با چند روز استراحت نیز توصیه می‌شود. به‌طور کلی مقاومت در برابر آنتی‌بیوتیک در این بیماری در حال افزایش است و نیاز به درمان گسترده‌تری می‌باشد. در این حالت، معمولاً درمان هفت‌روزه با آنتی‌بیوتیک‌های خوراکی پیشنهاد می‌شود. استفاده از دو داروی متفاوت نیز می‌تواند درمان را مؤثرتر کند. معمولاً، آنتی‌بیوتیک‌ها در اینجا روزانه یا دو بار در روز مصرف می‌شوند. سفتریاکسون و آزیترومایسین از جمله آنتی‌بیوتیک‌های معمول استفاده شده در درمان سوزاک هستند. در حال حاضر، پژوهشگران در حال تلاش برای تولید واکسنی برای پیشگیری از این بیماری هستند.

پس از درمان

اگر علائم بیماری در شما وجود داشته، پس از درمان باید شاهد بهبود آن علائم باشید. علائم معمولاً پس از درمان ظرف یک هفته رفع می‌شوند چنانچه پس از این مدت، هنوز علائم بیماری را احساس می‌کنید بایستی دراین‌باره با پزشک خود مشورت کنید.همچنین جهت ارزیابی این‌که اکنون بدنتان از هرگونه بیماری قابل‌انتقال از راه جنسی پاکسازی شده، خوب است که در ادامه‌ی روند درمان، تست درمان را نیز انجام دهید. این تست معمولاً 2 تا 4 هفته پس از درمان، انجام می‌گیرند.تا زمان درمان کامل شما و شریک جنسی‌تان، از برقراری تماس جنسی خودداری کنید.

پیشگیری

راه‌های بسیاری برای پیشگیری از ابتلا شدن و یا منتقل کردن بیماری سوزاک وجود دارد که عبارتند از:

• پرهیز از برقراری روابط جنسی
• استفاده از کاندوم در هنگام مقاربت جنسی
• استفاده از کاندوم یا سدهای دهانی در هنگام آمیزش دهانی
• داشتن رابطه‌ی جنسی به‌صورت تک‌همسری متقابل با فرد سالم