تاریخ 22 آبان 1402
تعریق مفرط یک بیماری مرتبط با هایپر هیدروزیس است که بسیاری از افراد در سراسر جهان با آن مواجه هستند. علت ابتلا به این بیماری نهایتاً به بالا بودن دمای محیط یا استرس برنمیگردد، زیرا تعریق زیاد ممکن است به علت ویژگیهای ارثی باشد که در آن بدن ناتوان در تنظیم درست دمای خود است یا نشانهای از اختلال اضطراب، مشکلات تیروئید، آسیب دیدگی عصب یا یائسگی باشد. همچنین، برخی داروها نیز میتوانند عوارض جانبی ناخواسته اعمال کرده و باعث تعریق زیاد شوند. تا به حال کنترل تعریق مفرط چالشبرانگیز بوده است، اما استفاده از بوتاکس به عنوان یک روش درمانی با تأثیر بلندمدت برای این اختلال توسط پزشکان تأیید شده است.
مکانیزم بدن برخی افراد برای سرد کردن خود، بیشفعال است و ممکن است به حدی باشد که فرد چهار تا پنج برابر حد نیاز یا حد طبیعی عرق کند. زمانی که تعریق زیاد باشد ممکن است فرد دچار خجالتزدگی، ناراحتی و اضطراب شود که زندگی وی را مختل خواهند کرد. این موضوع ممکن است بر همه جنبههای زندگی فرد تأثیر داشته باشد؛ از انتخاب شغل و فعالیتهای تفریحی گرفته تا روابط، احساس است، تندرستی و تصویر شخصی از خود. متخصصین کلینیک زیبایی رازی به صورت جدی به درمان تعریق زیاد میپردازند اما همیشه مطمئنترین و بیخطرترین رویکرد را در میان روشهای درمانی مختلف به کار میگیرند. اگر تعریق مفرط شما در حد متوسط باشد میتوانید برای درمان آن از بسیاری از روشهای اولیه و محافظهکارانه مانند تزریق بوتاکس استفاده کنید.
تعریق مفرط در کدام قسمت بدن بیشتر دیده میشود؟
در چندین قسمت بدن، تعریق مفرط بیشتر اتفاق میافتد که عبارتند از:
• پالمار هایپر هیدروزیس – تعریق زیاد در کف دست
• آگزیلاری هایپر هیدروزیس – تعریق زیاد در زیر بغل
• پدال هایپر هیدروزیس – تعریق مفرط در پاها. تعریق زیاد دستها و پاها ممکن است با هم ارتباط داشته باشند.
• فاشیال هایپر هیدروزیس / قرمز شدن رنگ صورت – قرمز شدن رنگ صورت و تعریق زیاد در صورت
آیا روشی برای غلبه بر تعریق زیاد وجود دارد؟
اگر تعریق مفرط، ریشه ژنتیکی داشته باشد بعید است که بتوان آن را رفع کرد. خبر خوب این که روشهای درمانی مختلفی وجود دارد که میتوانید با پزشکان آنها را مورد بررسی و امتحان قرار دهید.
پزشکان چگونه ابتلا به تعریق زیاد را تشخیص میدهند؟
غالب اوقات، پزشکان با بررسی سوابق پزشکی بیمار میتوانند تشخیص دهند که وی به بیماری تعریق مفرط مبتلا شده است. در ابتدا و قبل از ارائه توصیههای درمانی، آنها احتمال ابتلا به بیماریهای دیگر که ممکن است باعث بروز علائم مشابه شوند را باید رد کنند. زمانی که این احتمالات بررسی شد، پزشکان دستور انجام برخی آزمایشها نظیر تستید و یک تست با ابزاری به نام واپومتر برای تعیین میزان تعریق در قسمتهای مختلف بدن را میدهند.
بوتاکس چگونه عمل میکند؟
بوتاکس یک پروتئین خالص و تصفیه شده است که ترشح مواد شیمیایی در بدن که باعث فعال شدن غدد تعریق میشوند را مسدود میکند. با تزریق سم بوتالینیوم در قسمتهای تحت درمان، فعالیت پیامرسانهای شیمیایی در نواحی تحت درمان مسدود یا مختل میشود. تعریق یکی از عملکردهای ضروری و مهم بدن در حفظ و کنترل درجه حرارت آن است، اما کمتر از 2 درصد غدد تعریق در زیر بغل قرار دارند.
درمان این غدد تأثیری بر تنظیم دمای بدن ندارد و دمای بدن با عرق کردن جبرانی (عرق کردن در قسمتهای دیگر بدن) تنظیم میشود. زمانی که روشهای درمانی دیگر برای درمان علائم تعریق مفرط در زیر بغل (تعریق زیاد زیر بغل اولیه و شدید) مؤثر واقع نشوند، بوتاکس در زیر پوست تزریق میشود.
آیا تزریق بوتاکس برای من مناسب است؟
اگر شما به پزشک مراجعه کردهاید و تشخیص شما تأیید شده است و همچنین اقدامات درمانی موضعی مؤثر واقع نشدهاند احتمالاً پس از بررسی سوابق پزشکی میتوانید تحت درمان به روش تزریق بوتاکس قرار گیرید. پزشک، سوابق پزشکی شما را به طور کامل و به دقت بررسی میکند تا مطمئن شود که منعی برای تزریق بوتاکس در بدن شما وجود ندارد. در موارد زیر نمیتوانید تحت تزریق بوتاکس قرار گیرید:
• ابتلا به اختلال عصبی عضلانی مانند میاستنی گراویس یا سندرم ایتون لامبرت
• وجود آنتی بادیهای آمینو گلیکوزاید در 3 روز گذشته (جنتامایسین، کلیندامایسین، توبرامایسین)
• اگر باردار هستید (یا احتمال بارداری وجود دارد) یا اگر شیر میدهید.
• اگر به عفونتهای پوستی در مخل درمان مبتلا هستید
• اگر در گذشته نسبت به سم بوتالینیوم حساسیت شدید داشتهاید یا دچار عوارض برگشی شدهاید
مراقبتهای قبل از تزریق بوتاکس زیر بغل و کف دست
مطالعات اخیر نشان داده است که افرادی که کمبود زینک (روی) دارند، نتیجه مطلوب و بهینه را از تزریق بوتاکس دریافت نمیکنند زیرا وجود این ماده معدنی در بدن برای ترکیب شدن با بوتاکس ضروری است؛ بنابراین برای دستیابی به نتایج مطلوب به شما توصیه میشود که از چند روز قبل از درمان و همچنین روزهای پس از تزریق از مکملهای زینک استفاده کنید.
آمادهسازی:
• لطفاً زیر بغلهای خود را اصلاح کنید و از 24 قبل از درمان، دئودورانت یا مواد ضد تعریق استفاده نکنید.
• توصیه میشود که از 24 ساعت قبل از درمان، آسپیرین و داروهای ضدالتهابی، ویتامین E، جینکو بیلوبا و سنت جانز ورت مصرف نکنید زیرا مصرف این مواد احتمال خونریزی و کبودی را افزایش میدهند.
• اگر شما به دلایل پزشکی باید آسپیرین مصرف کنید، بهتر است طبق روال خود این کار را ادامه دهید. اگر به اختلالات خونریزی مبتلا هستید یا وارفاراین مصرف میکنید باید قبل از این که تحت درمان با بوتالینیوم قرار گیرید به پزشک اطلاع دهید.
• لباس راحت، گشاد و ترجیحاً قدیمی و کهنه بپوشید؛ زیرا ممکن است ید و خونریزی خفیف باعث لکه شدن لباس شما شود.
درمان چگونه انجام میشود؟
در وهله اول، پرستار محل غدد تعریق پرکار را مشخص میکند. این کار با استفاده از محلولید در محل درمان و سپس با پاشش پودر نشاسته روی آن انجام میشود. رنگ ناحیه تحت درمان که عرق کرده است آبی / سیاه میشود. این قسمت با کمک ماژیک جراحی علامتگذاری میشود و سپس قبل از تزریق تمیز میشود. تزریق در فواصل حدود 2 سانتیمتری در محل درمان انجام میشود. سوزنها بسیار ریز هستند و تزریق عمیق نیست و در نتیجه برای بیشتر بیماران با کمی ناراحتی و نه درد همراه بوده و قابل تحمل است.
مراقبتهای بعد از تزریق بوتاکس
برای گرفتن نتیجه ایده آل تزریق بوتاکس بهتر است مراقبتهای زیر با دقت انجام شود:
چهار ساعت پس از انجام درمان
o صاف بمانید و خم نشوید
o ویتامین E، آسپیرین یا الکل مصرف نکنید
o اگر زیر بغل شما تحت درمان قرار گرفته است تا صبح روز بعد از درمان نباید از دئودورانت یا مواد ضد تعریق استفاده کنید.
24 ساعت پس از انجام درمان
o ناحیه درمان شده را ماساژ ندهید
o از درمانهای دیگر در ناحیه درمان شده استفاده نکنید.
48 ساعت پس از درمان
o به باشگاه نروید و فعالیتهای سنگین انجام ندهید
o با هواپیما سفر نکنید.
تا یک هفته پس از انجام درمان نباید اقدامات درمانی زیر را انجام دهید
o میکرودرم ابریژن
o الکترولیز
o لیزر درمانی یا درمانهای زیبایی الکتریکی
نتیجه چه زمانی مشاهده میشود؟
ممکن است تا 12 ساعت پس از تزریق، ناحیه تحت درمان دچار درد و حساسیت به لمس باشد. گاهی اوقات، برخی بیماران ممکن است در دست خود احساس سنگینی و خستگی کنند که معمولاً پس از چند روز برطرف میشود. نتایج درمان پس از یک هفته مشخص میشود. شما باید به منظور ثبت میزان اثربخشی درمان و اقدامات اصلاحی مورد نیاز (در صورت لزوم) به مطب مراجعه کنید. گاهی اوقات باید برای دستیابی به نتایج بهینه تحت درمانهای تکمیلی قرار گیرید. ناحیه درمان شده را تمیز نگه دارید. به محض این که اثرت تزریق روی پوست شما بهبود یافت میتوانید از محصولات ضد تعریق استفاده کنید. معمولاً 4 تا 12 ساعت پس از درمان ممکن است شما دچار برخی عوارض ناخوشایند شوید که انتظار آن را نداشتید یا علائمی ببینید که باعث نگرانی شما شوند، در این صورت حتماً با کلینیک تماس بگیرید تا در یک جلسه ملاقات تحت معاینه قرار گیرید. تزریق بوتاکس باعث توقف کامل تعریق نمیشود اما پزشکان انتظار دارند که تعریق به میزان زیادی کاهش یابد.
نتایج بوتاکس چقدر ماندگار است؟
انتظار میرود که نتایج درمان بین 9 تا 12 ماه باقی بمانند. برای برخی افراد این مدت ممکن است کوتاهتر یا بلندتر شود. زمانی که اثر بوتاکس از بین رفت، بیماری و عارضه شما به حالت قبلی بازمیگردد، اثر تزریق بوتاکس، دائمی نیست.
عوارض جانبی احتمالی ناشی از تزریق بوتاکس چیست؟
شایعترین عوارض جانبی پس از تزریق بوتاکس عبارتند از: تعریق در قسمتهای دیگری از بدن به جز زیر بغل، تعریق، احساس درد و سوزش در ناحیه تزریق و همچنین ممکن است که شما کمی احساس سر درد و گرما داشته باشید.
عوارض نادر پس از تزریق بوتاکس عبارتند از: حالت تهوع، خارش، درد و ضعف موقت عضلانی، خشکشدگی مفاصل و درد در ناحیه زیر بغل
روشهای دیگر برای درمان تعریق زیاد
پس از تشخیص تعریق مفرط اولیه، پزشک ممکن است نخست از روشهای درمانی محافظهکارانه برای درمان تعریق زیاد استفاده کند. برخی از این روشها عبارتند از:
مصرف داروهای خوراکی
این داورها به صورت قرص مصرف میشوند و بر کل بدن تأثیر میگذارند. به این روش درمان، درمان سیستمی هم گفته میشود. داروهای مورد مصرف در این روش به عنوان داروهای آنتی کولیترژیک شناخته میشوند و باعث خشک شدن کل بدن شده و ممکن است باعث خشکی دهان و چشمها نیز شوند.
استفاده از داروهای موضعی نظیر کلرید آلومینیوم
این کرم باید شبها استفاده شود. پس از این که این کرم را روی دستهای خود یا قسمتهای دیگر بدن مالیدید باید تا صبح روز بعد روی بدن شما بماند و سپس آن را خشک کنید.
یونتوفورزییس
این روش درمانی الکتریکی برای افرادی مناسب است که دست و پایشان به طور غیرطبیعی عرق میکند. در این روش، شخص دست خود را در آب قرار میدهد و جریان الکتریکی از طریق آب به دست وارد میشود. این جریان الکتریکی موجب کاهش فعالیت غدد تعریق میشود. برای این درمان، توصیه میشود که هر هفته 2 تا 3 بار و هر بار به مدت 20 تا 30 دقیقه از این روش استفاده شود. در اینترنت، دستورالعملهایی برای انجام این کار در منزل موجود است، اما توصیه میشود که از باتری اتومبیل برای یونتوفورزیس استفاده نشود زیرا بسیار خطرناک است.
ترمولیز مایکروویو
حین انجام این فرایند، پوست زیر بغل شما در معرض انرژی مایکرویو قرار گرفته و غدد تعریق آن تخریب میشوند. تحقیقات در مورد این دستگاه بسیار دلگرمکننده است؛ تعریق زیاد در برخی افراد که از این دستگاه استفاده کردهاند به مدت یک تا دو سال متوقف شده است. دوره درمانی این فرایند، 2 تا 3 جلسه درمانی در طول 3 تا 6 ماه است.
درمانهای جراحی برای رفع تعریق زیاد
اگر انجام اقدامات درمانی گفته شده در درمان تعریق مفرط شما مؤثر واقع نشد ممکن است پزشک روشهای درمانی مبتنی بر جراحی که به آنها سیمپاتکتومی یا سیمپاتوتومی گفته میشود را به شما توصیه نماید. در عمل سیمپاتکتومی، عصب سیمپاتیتک برداشته میشود؛ پزشکان ممکن است ترجیح دهند که به جای برداشتن عصبان را قطع کنند.