تاریخ 21 آبان 1402
کرایوتراپی از دمای زیر صفر برای درمان انواع مشکلات از جمله زگیل و حتی سرطان استفاده می‌کند. اما چه عواملی در این فرایند دخیل هستند؟ کرایوتراپی یک نوع درمان است که از سرمای شدید استفاده می‌کند. این روش می‌تواند به صورت هدفمند یا به طور کلی برای تحریک بدن به منظور پاسخ به شیوه‌های خاص استفاده شود.
کرایوتراپی عبارتی عمومی است و تجربه آن بسته به نوع درمان مورد استفاده برای هر فرد متفاوت است. در اینجا انواع اصلی درمان‌های سرما و انتظارات از آن بیان شده است.
فواید زیبایی و ضد پیری سرما درمانی
- سلولیت را معمولاً از بین می‌برد
- با تقویت متابولیسم باعث کاهش وزن می‌شود. با افزایش میزان متابولیسم، 500 تا 800 کالری اضافی در 24 ساعت و 200 تا 300 کالری بیشتر در روز و به مدت تقریبی 5 روز مصرف می‌شود.
- مشکلات پوستی را بهبود می‌دهد. از جمله پسوریازیس، لکه‌ها و آکنه
- تولید کلاژن را افزایش می‌دهد. به نظر می‌رسد پوست سفت شده، رنگ پوست یکدست شده، و علائم قابل مشاهده پیری کاهش می‌یابد
- موها و ناخن‌ها را پرتر و محکم‌تر می‌کند
- میل جنسی را افزایش می‌دهد
- بهبودی پس از جراحی را سرعت می‌بخشد
- پسوریازیس و درماتیت را درمان می‌کند
- تخلیه لنفاوی و گردش خون را تقویت می‌کند
- بازسازی طبیعی بیولوژیک را فعال می‌کند
از کرایوتراپی می‌توان برای درمان بیماری‌های موضعی پوستی مانند زگیل و وروکاس استفاده کرد. اگر درمان‌های بدون نسخه که حاوی سالیسیلیک اسید هستند موثر نباشند، پزشک معمولاً این روش را توصیه می‌کند. سرما درمانی با انجماد ناحیه آسیب‌دیده با نیتروژن مایع مشکلات پوستی را درمان می‌کند. یک پوسته بر روی ناحیه تحت درمان ایجاد می‌شود که بعداً همراه با سلول‌های مرده پوست می‌افتد.
ممکن است چند جلسه طول بکشد تا مشکل کاملاً برطرف شود. پس از درمان، اکثر بیماران مشاهده می‌کنند که پوست آن‌ها کاملاً طبیعی به نظر می‌رسد و هیچ نشانه‌ای از ضایعه قبلی وجود ندارد. با این حال، در بعضی موارد سرما درمانی ممکن است یک علامت یا جای زخم سفید به جا بگذارد که می‌تواند دائمی باشد.
چگونه بافت‌ها در طی کرایوتراپی از بین می‌روند؟
تخریب بافت رخ می‌دهد زمانی که سلول‌ها به دمای حداقل منفی 80 درجه فارنهایت / منفی 62 درجه سانتی‌گراد سریعاً می‌رسند و بلورهای یخ شکل می‌گیرند. این بلورهای یخ با شکستن غشای سلول، اندامک‌های سلول و ماتریکس‌های پروتئینی را از بین می‌برند. سپس، آب با فشار به منطقه اطراف حمله کرده و باعث ایجاد تاول و اختلال در خونرسانی محلی می‌شود.
چرا کرایوتراپی برای از بین بردن ضایعات پوستی بهتر از سایر روش‌ها است؟
مراحل درمان با استفاده از کرایوتراپی با ارزیابی بالینی ابتدا اندازه و عمق ضایعه را مشخص می‌کند. استفاده از ابزارهایی که بهترین تطابق را با شرایط بیمار دارند، بهبود نتیجه درمان را ایجاد می‌کند. کرایوتراپی نیازی به بیهوشی ندارد و می‌تواند بدون ایجاد زخم یا با ایجاد زخم کمی انجام شود. این روش به طور قابل ملاحظه‌ای کمتر از روش‌های دیگری که برای درمان ضایعات پوستی استفاده می‌شوند، زخم ایجاد می‌کند. همچنین، نیاز به مراقبت‌های بعد از درمان کمتری دارد. این درمان بسیار سریع است و می‌تواند به راحتی در برنامه‌های روزانه انجام شود.
چه نوع ضایعاتی نباید منجمد شوند؟
- همه ملانوماها و کارسینومای سلول بازال عودکننده.
- ملانوم می‌تواند طرق مختلفی از جمله موضعی، لنفاوی و خونی گسترش یابد. علاوه بر این، اگر بخشی از ضایعه بدون شناسایی باقی بماند، ملانوم به شکل تهاجمی‌تری در می‌آید.
- کارسینوم سلول بازال به طور معمول به صورت موضعی پخش می‌شود و در صورت مشکوک به عود، ممکن است به جراحی گسترده‌تری نیاز داشته باشید.
کرایوتراپی بدن کل بدن چگونه کار می‌کند؟
کرایوتراپی کل بدن دمای پوست شما را برای مدت زمان سه دقیقه به طور ایمن کاهش می‌دهد. در طی این فرایند، گیرنده‌های حرارتی پوست سیگنال‌هایی را برای آزاد سازی اندورفین‌ها و مواد شیمیایی زیستی مفید به مغز ارسال می‌کنند. همچنین خون به خوبی اکسیژنه می‌شود که نتایج درمان را تسریع می‌کند. هنگامی که از کرایوسونا خارج می‌شوید، دمای پوست شما به سطح نرمال برمی‌گردد.
کرایوسونا به محفظه‌ای گفته می ود که از بالا باز باشد و مجهز به در و سکو باشد. سونا از هوای خنک شده سرد استفاده می‌کند تا در کمتر از 60 ثانیه به سرعت دمای پوست شما را کاهش دهد. در طول یک جلسه سه دقیقه‌ای، شما توسط یک اپراتور آموزش دیده تحت نظارت قرار خواهید گرفت و به شما آموزش داده می‌شود تا در داخل کابین به آرامی بچرخید.
کرایوتراپی کل بدن خطرناک نیست، نیتروژن مایع که به عنوان عامل خنک کننده استفاده می‌شود مستقیماً با پوست شما تماس نمی‌گیرد. یک اپراتور آموزش دیده همیشه در طول جلسه برای کنترل سطح دما و نظارت بر راحتی شما حضور دارد.
کرایوتراپی کل بدن برای چه کسی بیشترین فایده را دارد؟
تا آنجا که تحقیقات نشان می‌دهد، به احتمال زیاد مزایای کرایوتراپی بیشتر از معایب آن خواهد بود. البته با این فرض که ماشین آلات مورد استفاده مناسب باشند. سرما درمانی بی‌خطر و موثر است و به احتمال زیاد برای بیشتر افرادی که آن را امتحان می‌کنند مفید خواهد بود. به شرطی که برای آن‌ها منع مصرف وجود نداشته باشد.
افراد زیر احتمالاً بیشترین بهره را از سرما درمانی خواهند برد:
- ورزشکاران
- کسانی که زخم دارند
- موارد تروما و PTSD
- بیماران خاص سرطانی
- افراد مبتلا به بیماری‌های آلرژیک
- افرادی که از التهاب و درد مزمن رنج می‌برند، مانند کسانی که مبتلا به آرتروز هستند
- بیماران افسردگی و اضطراب
- افرادی که دوست دارند سلامت کلی خود را متعادل نگه دارند
- کسانی که نیاز به تقویت سیستم ایمنی بدن خود دارند
اثرات جانبی کرایوتراپی
کرایوتراپی به عنوان یک درمان بی‌خطر کلی و با حداقل عوارض جانبی شناخته شده است. در واقع، تنها عوارض جانبی منفی گزارش شده در مورد این روش درمانی عبارتند از:
- فشار خون را به طور موقت افزایش می‌دهد
- ممکن است برای کسانی که از سرما متنفرند ناخوشایند باشد
به طور طبیعی، سرما می‌تواند برای افرادی که برای تنظیم دمای خود مشکل دارند، پیامدهای بدی داشته باشد. به کسانی که در نفس کشیدن مشکل دارند، کسانی که در گردش خون مشکل دارند یا از بیماری‌های خود ایمنی رنج می‌برند توصیه نمی‌شود که از سرما درمانی استفاده کنند. حتی اگر هیچ گونه پیامد مستقیمی در تحقیقات وجود نداشته باشد که سرما درمانی برای افراد مبتلا به بیماری‌هایی از این دست مضر است.
موارد منع مصرف
قبل از تصمیم‌گیری در مورد زمان انجماد، باید نوع پوست و محل آن به دقت مورد بررسی قرار گیرد. افرادی که مقادیر بالای کرایوگلوبولین دارند باید با احتیاط درمان شوند. افرادی که پوست بسیار تیره دارند ممکن است تمایل به کرایوتراپی نداشته باشند، زیرا ملانوسیت‌های اطراف ناحیه تحت درمان را از بین می‌برد و باعث روشن‌تر شدن پوست در آن قسمت می‌شود. همچنین در موارد زیر به دلایل مشابه منع مصرف سرما درمانی وجود دارد:
- اختلالات حاد سیستم تنفسی
- بیماری‌های خود ایمنی
- کاشکسی
- بیماری‌های قلبی عروقی (آنژین، نارسایی قلبی)
- کلاستروفوبیا
- عدم تحمل سرما
- کرایوگلوبولینمیا
- هیپوترمی
- کم کاری تیروئید
- اختلالات موضعی جریان خون
- اختلالات روانی که مانع از همکاری بیمار در طی درمان می‌شود
- ضایعات پوستی چرکی – قانقاریا
- بیماری رینود
- نوروپاتی‌های سیستم عصبی سمپاتیک
در مورد سرما درمانی و بارداری هنوز اطلاعاتی در دست نیست. اگر باردار هستید از مراجعه به سرما درمانی خودداری کنید زیرا ممکن است عواقب شدیدی برای کودک شما داشته باشد.
اقدامات احتیاطی مربوط به کرایوتراپی
گذشته از موارد منع مصرف پزشکی، اکثر مخازن سرما درمانی از نیتروژن مایع برای خنک سازی هوا یا آب استفاده می‌کنند. چند مورد مستند از بیمارانی مشاهده شده است که پس از سوء عملکرد لوله در مخزن سرما درمانی، پوست آن‌ها مستقیماً در معرض دمای فوق‌العاده سرد قرار گرفته و دچار سوختگی در اثر سرما زدگی شدند.
تا آنجا که تحقیقات نشان می‌دهد، قرار گرفتن طولانی مدت در معرض سرما درمانی که بیش از 3 دقیقه در هر بار است، اغلب باعث واکنش‌های جانبی شده است. با این وجود ارائه‌دهندگان مراقبت‌های بهداشتی حرفه‌ای هرگز بیش از 3 دقیقه شما را در معرض نیتروژن مایع قرار نمی‌دهند.
در اینجا توجه به این نکته نیز ضروری است که کرایوتراپی توسط FDA یا هر هیئت بهداشتی دیگر به عنوان یک درمان ایمن و موثر تأیید نشده است.
از این لحاظ، بسیار مهم است که اطمینان حاصل کنیم ارائه دهنده خدمات بهداشتی که می‌خواهید با آن سرما درمانی را انجام دهید، یک متخصص معتبر است و آماده است تا در صورت بروز مشکل در تجهیزات، مسئولیت را بر عهده بگیرد!
سوالات متداول
ناهنجاری‌های پوستی کدام قسمت از بدن را می‌توان بوسیله کرایوتراپی از بین برد؟
باید در مناطق حساس مانند پوست‌های بسیار نازک و در مناطقی که ممکن است رنگ آن از نظر زیبایی اهمیت داشته باشد، مراقب باشید. به عنوان مثال صورت، گوش، کیسه بیضه و سطوح جانبی انگشتان.
آیا می‌توان از سرما درمانی برای کودکان استفاده کرد؟
بله. بیشترین استفاده از سرما درمانی در کودکان برای درمان زگیل و مولوسکوم تناسلی است. مزایای کلیدی سرما درمانی در این موارد این است که ضایعات را می‌توان با دقت بسیار زیاد، بدون درد و بدون استرس در یک جلسه درمان کرد.
آیا کرایوتراپی دردناک خواهد بود؟
با اینکه کرایوتراپی می‌تواند به دمای منفی240 درجه فارنهایت برسد، اما جای تعجب است که به هیچ وجه دردناک نیست، به ویژه برای کسانی که تازه درمان را شروع کرده‌اند. در حقیقت، بسیاری از آن‌ها هجوم هیجان‌انگیز و واکنش سریع انرژی را هنگام درمان گزارش می‌دهند.
مدت زمان سرما درمانی چیست؟
در اولین قرار ملاقات خود، باید انتظار داشته باشید که حدود 15 دقیقه تا نیم ساعت وقت خود را صرف یادگیری روش درمان و آنچه که باید از درمان انتظار داشته باشید، بکنید. دکتر وقت می‌گذارد تا به هر سوالی پاسخ دهد و در مورد شرایط دقیق شما اطلاعات کسب کند. بعد از جلسه اول، درمان‌های بیشتر معمولاً حدوداً پنج تا هفت دقیقه طول می‌کشد.
آیا سرما درمانی خطرناک است؟
اصلا! تکنسین‌های کاملاً آموزش دیده در این زمینه متخصص هستند و از نظر ایمنی کاملاً آموزش دیده‌اند. علاوه بر این، نیازی نیست که پس از درمان کاری انجام دهید و می‌توانید بلافاصله پس از درمان فعالیت‌های عادی خود را ادامه دهید.
چند بار می‌توانم کرایوتراپی انجام دهم؟
بسته به شرایط درمان، در ابتدا باید 5-10 جلسه درمانی را به طور پی در پی انجام دهید (با یک تا دو روز فاصله، مثلاً سه بار در هفته) تا نتایج خود را به حداکثر برسانید. بعد از آن می‌توانید برای حفظ و بهبود نتایج خود، درمان‌های کمتری را با فاصله بیشتری انجام دهید (مثلاً هر هفته یا دو هفته یکبار).
