تاریخ 22 آبان 1402
مراقبت از پوست چرب با تغذیه، ورزش و محصولات مراقبتی
آیا شما نیز از آن دسته افرادی هستید که در ابتدای روز پوستی تمیز و زیبا و در پایان روز، پوستی چرب و براق دارند؟ شما تنها کسی نیستید که این مشکل را دارد، میلیون‌ها نفر در دنیا نیز پوستی چرب دارند، به این معنا که غدد چربی (چربی ساز) موجد در پوست آنان بیش‌ازحد فعال هستند. پوست ما، برای اینکه نرم و مرطوب بماند، به مقداری چربی نیاز دارد؛ اما هنگامی که غدد چربی، بیشتر از حد نیاز چربی تولید کنند، در نتیجه پوست چرب و براق می‌شود. معمولاً این هورمون‌ها هستند که تعیین می‌کنند که این غدد چه مقدار چربی تولید کنند (به همین دلیل است که افراد در سنین نوجوانی با چربی پوست مواجه می‌شوند.)
علل چرب شدن پوست
دلایل چرب شدن پوست عبارت‌اند از:
- دوره‌ی قاعدگی- که این نیز به هورمون‌ها مربوط می‌شود
- عوامل ژنتیکی
- فشارهای جسمی و روحی
- آب و هوای گرم یا مرطوب
- استفاده‌ی بیش از حد از مواد آرایشی یا محصولات ناملایم و مضر
- دست‌کاری کردن زیاد صورت
- مصرف خوراکی‌های قند دار به مقدار زیاد
البته جای نگرانی نیست. بسیاری از کارشناسان بر این عقیده‌اند که پوست چرب دیرتر پیر می‌شود و کمتر چین و چروک برمی‌دارد. به‌علاوه، کنترل کردن چربی پوست بسیار آسان است. در ادامه به چند نکته درباره‌ی نحوه‌ی زندگی با پوست چرب و کنترل آن اشاره خواهیم کرد.
چگونه از پوست چرب مراقبت کنیم؟
همین کافی ست که بگوییم تمایل بسیار قوی برای پاک کردن همه چربی مازاد روی پوست که رنگ چهره‌تان را تغییر می‌دهد و به هم می‌ریزد، وجود دارد؛ اما در اینجا یک مشکل وجود دارد: خلاص شدن از چربی طبیعی پوست به روشی خشن و شدید، درواقع می‌تواند منجر به تولید چربی بیشتر گردد.
با ملایمت با پوستتان رفتار کنید
ممکن است مکرراً بخواهید پوستتان را بشویید تا چربی آن را برطرف کنید؛ اما شستشویی بیش از حد، پوستتان را از چربی‌های موردنیاز محروم می‌کند و فقط باعث تولید چربی بیشتر خواهد شد. سعی کنید دو بار در روز صورتتان را بشویید، آن هم با یک شوینده‌ی ملایم.
شستشویی مکرر و بیش از اندازه‌ی پوست می‌تواند راه‌حلی موقت برای پاک کردن چربی روی پوستتان باشد، اما در واقع این کار باعث می‌شود که پوستتان نسبت به تخلیه‌ی شدن چربی خود واکنش نشان داده و احساس کند که این چربی باید جایگزین شود و در نتیجه چربی زیادی تولید می‌کند و پوست نیز به خاطر استفاده بسیار فراوان از مواد پاک کننده، آسیب می‌بیند.
لایه برداری بسیار زیاد نیز پوست را ترغیب می‌کند تا چربی بیشتری تولید کند؛ بنابراین تنها یک یا دو بار در هفته این کار را انجام دهید، آن هم با یک پاک کننده‌ی ملایم. برای شستن صورت، فقط از آب ولرم استفاده کنید زیرا آب گرم و داغ بیشتر به پوست آسیب می‌زند. توجه کنید که اسکراب ها و حوله‌ای که استفاده می‌کند نیز نرم و ملایم باشند.
به‌طور متعادل از مواد آرایشی استفاده کنید
استفاده از کرم پودرهای با ماندگاری بالا، کانسیلرها و آرایش غلیظ، به دلیل بستن منافذ پوست، ممکن است برای شما ضرر آور باشد و به جای زیباتر شدن، بیشتر به شما آسیب برسانند. بنابراین، در برخی از روزها سعی کنید پوستتان را بدون آرایش نگه دارید تا بتواند تنفس کند و همیشه قبل از آرایش، پوستتان را به خوبی پاک کنید.
برای کاهش براقی پوست صورت، از کاغذ خشک کن، دستمال کاغذی یا دستمال توالت استفاده کنید. این محصولات به خوبی چربی را جذب و برداشته و منافذ پوست را بسته نمی‌کنند، بنابراین بهترین راه برای کاهش براقیت پوست است.
مرطوب کننده‌های سازگار با پوست چرب
افرادی که پوست چرب دارند، اغلب از مرطوب کننده‌های پوست ابا دارند و می‌ترسند که پوستشان چرب‌تر و براق‌تر شود. البته که این باوری غلط است، اگر می‌خواهید پوستی سالم داشته باشید، لازم است پوستتان را مرطوب نگه‌دارید. برای داشتن پوستی مرطوب و بدون چربی، از یک مرطوب کننده‌ی فاقد چربی استفاده کنید. برای نتیجه‌ی بهتر، یک یا دو بار در روز و تا سه دقیقه بعد از شستن صورتتان از مرطوب کننده استفاده کنید.
باور داشته باشید یا نه کرم مرطوب کننده، رطوبت پوستتان را بیشتر کرده و حالت خشکی آن را برطرف می‌کند. افزایش رطوبت پوست در واقع به کاهش چربی و روغنی بودن آن کمک می‌کند زیرا سرعت تولید چربی را کاهش می‌دهد.
تغذیه‌ی سالم
نوع تغذیه‌تان می‌تواند برای پوستان مفید و یا مضر باشد. از مصرف چربی‌های اشباع شده ( مانند غذاهای چرب، سرخ شده، خوراکی‌های ناسالم) پرهیز کنید و چربی‌های سالم (اسیدهای چرب امگا 3) بیشتری مصرف کنید که در مغزها، میوه‌های خشک، دانه‌های گیاهی و روغنی، تخم‌مرغ و ماهی یافت می‌شود. خوراکی‌های قند دار (مانند دسرها) نیز می‌توانند باعث چرب شدن پوست شوند، پس مصرف این خوراکی‌ها را کاهش دهید.
رژیم غذایی سرشار از سبزی‌ها، میوه‌ها و مواد پروتئینی کم‌چرب داشته باشید. مصرف غذاهای سرخ‌کردنی و فراوری‌شده و همچنین نوشابه‌ها و نوشیدنی‌های قند دار را کنار بگذارید. برای درمان آکنه و برای بهبود رنگ پوستتان می‌توانید از لیمو و کیوی استفاده کنید.
از محصولات مناسب استفاده کنید
استفاده از محصولات ملایم و بدون چربی، بدون ایجاد دانه‌های چربی روی پوست، یکی از اقدامات اساسی برای کنترل پوست چرب است. از استفاده از مواد پاک کننده قوی (astringents)، صابون‌های تند و محصولات با الکل فراوان بپرهیزید، زیرا این مواد ممکن است به پوست آسیب برسانند و باعث ایجاد جوش‌های ناخواسته شوند.
حداقل دو بار در روز صورتتان را بشویید و تمیز کنید
یک روش ساده برای کنترل چربی پوست این است که صورتتان به طور منظم تمیز کنید. صورتتان را دو بار در روز بشویید. بجای پاک کننده‌های کرمی یا لوسیونی، از صابون‌های فومی یا تمیزکننده‌های مخصوص صورت استفاده کنید. پاک‌کننده‌ای فومی صورت، چربی اضافی پوست را بهتر تمیز می‌کنند و به پوست احساس شادابی و پاکیزگی می‌بخشند.
همچنین بعد از هر بار عرق کردن، مثلاً بعد از باشگاه و ورزش، باید صورتتان را تمیز کنید ( در صورت داشتن سابقه‌ی جوش بدن نیز باید بدنتان را بشویید). عرق کردن می‌تواند جوش‌های روی پوست را تحریک کند و باعث شود به نوع خاصی آکنه به نام مکانیکا آکنه تبدیل شوند.
درصورتی‌که در شرایطی هستید که صابون و آب در دسترستان نیست، یک بسته دستمال مرطوب در کیفتان به همراه داشته باشید تا با آن صورتتان را تمیز کنید. دستمال‌های مرطوب متنوعی مخصوص صورت در بازار موجود هستند، البته می‌توان از دستمال‌های مرطوب بدون بویی که برای نوزادان استفاده می‌شود نیز استفاده کرد.
گرچه باید مراقب باشید که از بیش‌ازحد و به‌دفعات زیاد پوست را تمیز نکنید. تمیز کردن مکرر صورت می‌تواند به پوستتان آسیب بزند و آن را حساس کند. ازآنجایی‌که آکنه به خاطر چرب بودن یا خشک بودن پوست به وجود نمی‌آید، شستن صورت به‌دفعات بیشتر، سبب از بین بردن جوش‌ها و دانه‌های روی پوست نمی‌شود.
از یک ماده‌ی پاک‌کننده‌ی قوی استفاده کنید
استفاده از مواد پاک‌کننده‌ی قوی (astringent)، راه دیگری برای کنترل چربی پوست می‌باشد. پاک‌کننده‌های قوی مانند تونرها هستند، با این تفاوت که این مواد مخصوص پوست‌های چرب هستند. تونرها و پاک کننده‌های پوست، به رفع چربی مازاد روی پوست و سفت کردن و جمع کردن منافذ باز پوست کمک می‌کنند (حداقل به‌طور موقتی).
برای استفاده، این ماده را به یک تکه پنبه آغشته کرده و آن را روی کل صورت و ناحیه‌ی گردن بکشید. این کار را بعد از تمیز کردن پوست و قبل از استعمال مرطوب کننده یا داروهای موضعی مخصوص آکنه استفاده کنید.
این مواد همچنین برای بین دفعات شستشوی صورت جهت از بین بردن چربی اضافی پوست و همچنین برای خلاص شدن از براق بودن پوست صورت در طی روز عالی هستند. برخی از این تونرها حاوی مواد افزودنی همچون اسید گلیکولیک یا اسید سالیسیلیک هستند که می‌توانند به رفع جوش‌های صورت نیز کمک کنند.
باید از تونرها و پاک کننده‌های ملایم استفاده کنید
برای اکثر افرادی که پوست چرب دارند، تونرها بهترین محصول برای برطرف کردن چربی پوستشان می‌باشد. این مواد در بیرون کشیدن چربی اضافه، کثیفی و روغن از پوست دادن احساس تمیزی خوشایند به پوست حرف اول را می‌زنند؛ اما این احساس شاید در واقع نشانه این باشد که این محصول کارش را خیلی خوب انجام می‌دهد. افرادی که دچار پوستی چرب هستند فکر می‌کنند که یک تونر یا پاک‌کننده‌ی بسیار قوی و حاوی الکل می‌تواند راه حل خوبی برای از بین بردن چربی پوستشان باشد. گرچه یک ماده‌ی پاک کننده‌ی بسیار قوی صرف تخلیه کردن چربی پوست، احساس سفت شدگی و خارش و حتی صورت شدن به آن می‌دهد و پوست تلاش می‌کند تا آن را جبران کند ( در صورت تخلیه شدن چربی از پوست، غدد چربی ساز برای جایگزین کردن آن شروع به تولید مجدد چربی می‌کنند).
از محصولات مراقبت پوست فاقد چربی و بر پایه‌ی آب استفاده کنید
بدیهی ست که قصد ندارید چربی بیشتر و اضافه‌تری به پوست خود وارد کنید. پس به دنبال محصولاتی باشید که برچسب “فاقد چربی” روی آن‌ها خورده باشد، خصوصاً برای محصولاتی که قرار برای مدتی روی پوستتان بماند مانند کرم‌های مرطوب‌کننده، ضد آفتاب و کرم‌های آرایشی.
همچنین بهتر است از موادی استفاده کنید که کومدون زا (دانه چربی ساز) نیستند. به این معنا که این مواد موجب انسداد منافذ پوست و در نتیجه تحریک جوش‌ها و دانه‌های چربی روی پوست نمی‌شوند. محصولات بر پایه‌ی آب، گزینه‌ی مناسب دیگری برای انواع پوست‌های چرب هستند. محصولاتی که بر پایه‌ی آب ساخته می‌شوند، از یک بیس ژل استفاده می‌کنند و هیچ رسوب و باقی‌مانده‌ی سنگینی روی پوست برجای نمی‌گذارند. این مواد روی پوست بسیار سبک بود و گویا هیچ وزنی ندارند.
ژل‌ها، کرم‌های ضد آفتاب و کرم پودرها و زیر سازهای آرایشی بر پایه‌ی آب در بازار موجود می‌باشند. کافی ست برچسب روی آن‌ها را چک کنید؛ بسیاری از این محصولات به افرادی که دارای پوستی چرب و منافذ باز در پوستشان هستند فروخته می‌شوند. داروهای موضعی که برای درمان آکنه استفاده می‌کنید نیز از جمله محصولاتی بر پایه‌ی آب هستند. دیفرین، رتین-A، اونزون و داروهایی دیگر همگی به‌صورت ژل هستند. اگر احساس می‌کنید که داروی ضد جوشی که در حال حاضر مصرف می‌کنید، خیلی سنگین و چرب است، از متخصص پوستتان درباره‌ی این نوع داروهای ژلی سؤال کنید.
روی پوستتان اسکراب یا لیف نکشید
بعضی از افرادی که دچار پوستی چرب هستند، عادت دارند که پوستشان را با دست یا لیف یا مالش دهند و این عادتی ست که ترک کردن آن دشوار است. هر چه باشد بالاخره مالیدن پوست صورت با دست یا لیف به تمیز کردن عمقی پوست، از بین بردن جوش و کاهش چربی پوست کمک نخواهد کرد؟
شگفت‌آور است که پاسخ این سؤال منفی است. مالیدن پوست با اسکراب های زبر، کیسه یا لیف حمام باعث کمتر شدن چربی پوست نمی‌شود و جوش‌های صورت را بهبود نمی‌یابند. بلکه این کار موجب حساس شدن و آسیب دیدن پوست می‌شود. پوستتان چه چرب باشد چه خشک، باید با آن با ملایمت رفتار کنید.
از محصولات لایه‌بردار و داروهای ضد جوش و آکنه به‌طور منظم استفاده کنید
داروهای ضد جوش و محصولات لایه‌بردار موجب کاهش چربی اضافه از روی پوست می‌شوند و نیز می‌توانند منافذ باز پوست را بهبود ببخشند. پوست چرب و منافذ باز اغلب همراه یکدیگر هستند و خود می‌توانند به اندازه‌ی جوش‌ها و آکنه‌ها ناراحت کننده و مأیوس‌کننده باشند.
اگرچه نمی‌توانید این منافذ را برای همیشه ببندید و جمع کنید، اما می‌توانید کاری کنید که کوچک‌تر به نظر بیایند.
بسیاری از داروهای درمان آکنه، دو کار را انجام می‌دهند و در ضمن از بین بردن جوش‌ها، به کاهش سایر منافذ باز پوست نیز کمک می‌کنند. اسید سالیسیلیک نیز یکی دیگر از این داروها می‌باشد که می‌توانید بدون نسخه آن را از داروخانه‌ها تهیه کنید.
از استفاده بیش از حد از اسید سالیسیلیک خودداری کنید
اسید سالیسیلیک واقعاً یک ترکیب جالب برای افرادی است که با مشکل پوست چرب دست و پنجه نرم می‌کنند، اما حتماً باید از این محصول با اندازه‌گیری استفاده کنید. این ترکیب به لایه‌برداری پوست و پاکسازی لایه‌های مرده از روی پوست که ممکن است منافذ پوست را ببندد، کمک می‌کند. اما استفاده مکرر از این ماده می‌تواند به واقع منجر به خشک شدن زیاد پوست شود. به عبارت دیگر، بدن به این واقعیت پاسخ می‌دهد که با تولید چربی بیشتری به خشکی پوست پاسخ دهد و در نتیجه پوست چرب‌تر می‌شود و جوش‌های بیشتری پدیدار می‌کند.
یک برنامه روتین و منظمی برای مراقبت از پوستتان در نظر بگیرید
پوست‌های چرب معمولاً به محصولات و مواد خاصی نیاز دارند، بنابراین یک برنامه‌ی بخصوصی را برای مراقبت از پوستتان در نظر بگیرید که مخصوص پوست چربتان باشد. برای این منظور، ما این برنامه‌ی مراقبت از پوست را به شما پیشنهاد می‌کنیم:
یک‌بار در هفته از ماسک صورت استفاده کنید
یک ماسک صورت با تمیزکنندگی عمقی پوست که حاوی خاک رس می‌باشد، می‌تواند چربی اضافی را از پوست بیرون بکشد و صورت برای چند روز براق نخواهد بود. به سراغ ماسک‌هایی بروید که حاوی مواد افزودنی مانند عسل یا کره شیا (shea butter) باشد که پوست را صاف و صیقلی کرده و از خشک شدن بیش از حد آن جلوگیری می‌کند. اگرچه این ماسک‌ها ممکن است پوستتان را بیش از اندازه خشک کنند، پس سعی کنید این ماسک‌ها را روی چرب‌ترین قسمت‌های پوستتان استعمال کنید.
ورزش کردن
ورزش کردن و انجام تمرینات ورزشی به‌طور روزانه موجب افزایش جریان خون می‌شوند و به تغذیه‌ی سلول‌های پوستی کمک می‌کنند. ورزش همچنین می‌تواند منافذ بسته پوست را باز کند و درنتیجه به آزاد و تخلیه کردن سموم از پوست کمک می‌کند. نوشیدن روزی 5 تا 6 لیوان آب نیز به شستشو و تخلیه‌ی سموم از بدن کمک می‌کند.
استرستان را کاهش دهید
در این دوره‌ی پر استرس و پرفشار، جای تعجب نیست که احساس کنید استرستان به بالاترین حد رسیده است. احتمالاً اطلاع دارید که استرس بسیار زیاد می‌تواند روی سلامت جسمی و روانی‌تان تأثیر منفی داشته باشد، اما شاید ندانید که این امر می‌تواند روی سلامت پوستتان را نیز تأثیر بگذارد. وقتی استرس داریم، بدنمان مقدار زیادی کرتیسول تولید می‌کند که موجب یک واکنی هورمونی می‌شود که منجر به بروز جوش‌هایی روی پوست خواهد شد. سپس سعی می‌کنیم که این جوش‌ها را با آرایش بیشتر بپوشانیم که این کار خود منجر به ایجاد جوش‌های بیشتر می‌شود. قبل از اینکه متوجه شویم، آن‌قدر استرس داریم که نمی‌دانیم از کجا این مشکل را برطرف کنیم. اگرچه به نظر نمی‌آید که این کار بخشی از یک برنامه‌ی نرمال برای مراقبت از پوست باشد، اما گاهی برای چند لحظه نفس عمیق بکشید تا بتوانید این چرخه رشد جوش‌های عصبی را متوقف کنید.
