تاریخ 21 آبان 1402
زگیل تناسلی زائده‌ای پوستی است که روی کشاله ران، ناحیه تناسلی یا مقعد در شکل‌ها و اندازه‌های مختلف ایجاد می‌شود. بعضی زگیل‌های تناسلی شبیه لکه‌هایی سفید رنگ و مسطح‌اند و بعضی زائده‌هایی برآمده مانند دسته‌های بسیار کوچک گل‌کلم‌اند. گاهی اوقات اصلاً نمی‌توانید زگیل‌ها را ببینید. ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) عامل ایجاد زگیل تناسلی است؛ این ویروس یکی از شایع‌ترین عفونت‌های مقاربتی جنسی (STI) به شمار می‌آید. ویروس پاپیلومای انسانی از طریق تماس مستقیم پوست با پوست ناحیه‌های تناسلی منتقل می‌شود.
اکثر بیماران آلوده به HPV اصلاً دچار علائم نمی‌شوند؛ درهرحال علائم زگیل تناسلی شامل خارش، درد و خونریزی می‌شود، همچنین ممکن است زگیل تناسلی مشخصی ایجاد شود. چنانچه با علائم زگیل تناسلی مواجه شدید، در اولین فرصت به پزشک مراجعه کنید. بعضی زگیل‌ها به درمان فوری نیاز دارد.
برای آگاه شدن از علائم زگیل تناسلی و روش‌های درمان و پیشگیری از این عفونت با ما همراه باشید.
دلایل ایجاد زگیل تناسلی
ویروس HPV مسئول ایجاد زگیل‌های تناسلی است. در برخی موارد، این زگیل‌ها با نام زگیل ناحیه تناسلی-مقعدی شناخته می‌شوند، اما در علم پزشکی به آن‌ها با نام تخصصی “کندیلوما آکومیناتا” اشاره می‌شود. ویروس پاپیلومای انسانی (HPV)، یک خانواده از ویروس‌ها است که می‌تواند در بخش‌های مختلف پوست، انواع زگیل‌ها را ایجاد کند.
بیش از 100 زیرگونه مختلف از ویروس HPV وجود دارد و برای هر یک، یک شماره شناسایی وجود دارد. اکثر زگیل‌های تناسلی، ناشی از زیرگونه‌های 6 و 11 این ویروس هستند. این زیرگونه‌ها بدون خطر جدی هستند و فقط باعث ایجاد برجستگی روی پوست می‌شوند.
ویروس HPV عموماً از طریق رابطه جنسی منتقل می‌شود. معمولاً تماس پوستی یا برقراری رابطه جنسی حفاظت نشده که واژن، مقعد و دهان را درگیر می‌کند، موجب سرایت عفونت HPV می‌شود. زیرگونه‌های دیگری از HPV هستند که خطر ابتلا به سرطان دهانه رحم را افزایش می‌دهند. به تازگی واکسن‌هایی برای پیشگیری از ابتلا به این نوع عفونت‌های پیش‌سرطانی عرضه شده است.
علائم زگیل تناسلی
نه تمام افراد آلوده به HPV با نشانه‌ها و علائم آشکار مواجه نمی‌شوند. در واقع، تنها یک درصد از افراد آلوده به HPV علائم خود را نشان می‌دهند. ظاهر شدن زگیل معمولاً سه هفته پس از آلوده شدن به ویروس اتفاق می‌افتد، اما برخی افراد ممکن است چند ماه یا حتی چند سال پس از انتقال ویروس به علائم برخورد کنند. این دوره کمون و تأخیر در ظاهر شدن علائم باعث می‌شود که مشخص کردن زمان دقیق انتقال ویروس مشکل باشد.
زگیل تناسلی به صورت برجستگی‌های کوچک و گوشتی در ناحیه تناسلی یا مقعد ایجاد می‌شود. این برجستگی‌ها اغلب به گونه‌ای کوچک هستند که بسیاری از بیماران به طور فوری آن‌ها را تشخیص نمی‌دهند. با این حال، زگیل‌ها معمولاً قابل لمس هستند و بیمار می‌تواند توده را حس کند. زگیل تناسلی گاهی به صورت برآمدگی‌های جداگانه و گاهی به صورت گروهی ظاهر می‌شود. زگیل‌های گروهی ممکن است شبیه به گل‌کلمی باشند.
علائم زگیل تناسلی در زنان
ویروس HPV باعث ایجاد زگیل تناسلی اطراف مقعد، واژن یا روی دهانه رحم بانوان می‌شود. زگیل تناسلی زنان به صورت برجستگی مجزا یا خوشه‌ای مایل به قرمز یا سفید دیده می‌شود؛ البته زگیل تناسلی همواره روی سطح خارجی ظاهر نمی‌شود. زگیل تناسلی خانم‌ها ممکن است روی دهانه رحم نیز ظاهر شود.
همچنین زگیل تناسلی در زنان غالباً داخل واژن یا مقعد ایجاد می‌شود. به خاطر داشته باشید که زگیل تناسلی بانوان همیشه با چشم دیده نمی‌شود و ممکن است عفونت HPV اصلاً منجر به ایجاد زگیل نشود. رابطه جنسی دهانی نیز می‌تواند به عفونت HPV منجر شود؛ چون این ویروس عموماً از طریق تماس پوست با پوست منتقل می‌شود؛ سرایت از طریق رابطه دهانی غالباً موجب ایجاد زگیل تناسلی دور دهان، یعنی لب‌ها، زبان و کام دهان خانم‌ها می‌شود.
علائم زگیل تناسلی در مردان
زگیل تناسلی آقایان معمولاً دور آلت تناسلی، از جمله کیسه بیضه (اسکروتوم)، کشاله ران، درون بدنه آلت و گاهی اوقات حتی دور و درون مقعد ایجاد می‌شود. زگیل تناسلی مردان نیز مانند زگیل تناسلی زنان به ندرت با خارش یا درد همراه است، اما ممکن است به ناراحتی مختصری دامن بزند و حتی در صورت خاراندن خونریزی کند. همچنین زگیل‌های تناسلی آقایان نیز مانند بانوان همواره با چشم دیده نمی‌شود، چون ممکن است داخل مقعد یا بدنه آلت باشد و همان‌طور که قبلاً گفته شد عفونت HPV در بسیاری از موارد باعث ایجاد زگیل تناسلی نمی‌شود.
چه اشخاصی بیشتر مستعد ایجاد زگیل تناسلی هستند؟
عامل‌های خطر ایجاد زگیل تناسلی عبارت است از:
- سن زیر سی سال؛
- داشتن رابطه جنسی محافظت نشده؛
- داشتن رابطه جنسی با چند نفر؛
- ابتلا به نوع دیگری از عفونت مقاربتی؛
- سیگار کشیدن؛
- بارداری و
- ضعیف بودن سیستم ایمنی.
آیا زگیل تناسلی در دوران بارداری خطرناک است؟
زگیل تناسلی بسیار به ندرت باعث بروز مشکل در دوران بارداری و زایمان می‌شود، اما به دلیل تغییرات بدن در دوران بارداری ممکن است تعداد و اندازه زگیل‌های تناسلی بیشتر شود. دلیلی برای انجام سزارین وجود ندارد، مگر آن‌که زگیل مجرای زایمان را مسدود کرده باشد، البته این اتفاق بسیار نادر است. تعداد انگشت‌شماری از نوزادان حین تولد به ویروس پاپیلومای انسانی آلوده می‌شوند و در نتیجه زگیل درون گلوی‌شان ایجاد می‌شود.
اگر باردار هستید و زگیل تناسلی دارید، با پزشک مشورت کنید، چون بعضی درمان‌های زگیل تناسلی را نمی‌توان در دوران بارداری انجام داد.
تشخیص HPV و زگیل تناسلی
پزشکان غالباً پس از مشاهده و بررسی دقیق ناحیه تناسلی و مقعد می‌توانند زگیل تناسلی را تشخیص بدهند. همچنین پزشک سوالاتی را درباره علائم و عامل‌های خطر از بیمار می‌پرسد. عامل‌های خطر مواردی هستند که احتمال ابتلا به عفونت را افزایش می‌دهند.
پزشک گاهی نمونه‌ای از بافت زگیل را برمی‌دارد و به آزمایشگاه می‌فرستد. چنانچه نتیجه تست پاپ اسمیر بیماران خانم غیرعادی باشد، پزشک دستور می‌دهد که آزمایش HPV برای بررسی وجود گونه‌های پرخطر ویروس انجام شود.
روش‌های درمان زگیل تناسلی
عفونت HPV درمان قطعی ندارد، اما علائم را می‌توان درمان کرد. درباره لزوم درمان کردن زگیل‌های تناسلی آشکار با پزشک مشورت کنید. زگیل تناسلی معمولاً بدون درمان از بین می‌رود، البته احتمال پخش شدن زگیل نیز وجود دارد. اکثر بیماران به دلیل علائم یا ظاهر ناخوشایند زگیل‌های تناسلی تصمیم به درمان می‌گیرند. اما اگر علائمی ندارید و نگران ظاهر زگیل تناسلی نیستید، می‌توانید صبر کنید و ببینید که آیا زگیل خودبه‌خود از بین می‌رود یا خیر.
چنانچه تصمیم به درمان زگیل گرفتید، درباره بهترین روش درمان زگیل تناسلی با پزشک مشورت کنید. روش‌های مختلفی برای درمان زگیل تناسلی وجود دارد که از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- مصرف دارو یا کرم و پماد: فرآورده‌های مختلفی برای از بین بردن بافت زگیل تناسلی، تقویت سیستم ایمنی به منظور مقابله با زگیل‌ها یا سوزاندن زگیل تولید شده است.
- فریز یا منجمد کردن: نیتروژن مایع برای ایجاد تاول دور زگیل و از بین بردن آن به کار برده می‌شود.
- الکتروکوتری: از جریان برق برای سوزاندن زگیل استفاده می‌شود.
- جراحی: بیمار بیهوش می‌شود و پزشک زگیل را با ابزار جراحی برمی‌دارد.
- لیزردرمانی: از پرتوی پرتوان نور لیزر برای از بین بردن زگیل استفاده می‌شود.
پیشگیری از انتقال HPV و زگیل تناسلی
بهترین راه برای جلوگیری از ابتلا به زگیل تناسلی یا دیگر گونه‌های عفونت مقاربتی این است که رابطه جنسی یا تماس مستقیم پوستی با ناحیه تناسلی نداشته باشید. در صورت برقراری رابطه جنسی سعی کنید با رعایت توصیه‌های زیر رابطه ایمن‌تری داشته باشید:
- از کاندوم لاتکس استفاده کنید. کاندوم لاتکس خطر سرایت زگیل تناسلی را کاهش می‌دهد، اما از تمام ناحیه تناسلی در برابر تماس پوستی مستقیم محافظت نمی‌کند.
- اگر علائم بیماری مقاربتی دارید، رابطه جنسی نداشته باشید.
- با فرد دچار علائم رابطه نداشته باشید.
اگر 26 سال یا کمتر دارید، می‌توانید واکسن HPV تزریق کنید. واکسن HPV از شما در برابر ابتلا به زگیل تناسلی محافظت خواهد کرد
