ویتیلیگو (پیسی یا برص) یک بیماری پوستی است که در آن رنگ‌دانه‌های پوست از بین می‌روند، درنتیجه ظاهر پوست سفید (فاقد رنگ‌دانه) می‌شود. تکه‌های سفید پوستی ممکن است به‌صورت نامنظم در هر قسمتی از بدن ظاهر گردند. با توجه به تفاوت بین مناطق آسیب‌دیده و ناحیه سالم پوست، این بیماری در افرادی که دارای پوست تیره هستند، بیشتر نمایان خواهد شد. این بیماری می‌تواند حدود 1 الی 2 درصد افراد را درگیر نماید، احتمال مبتلا شدن هرکسی وجود دارد.
اگر شما از ویتیلیگو و پیسی رنج می‌برید و از ظاهر خود ناراضی هستید، می‌توانید مراقبت‌های درمانی را پیگیری نمایید. متخصصین ما در کلینیک پوست و موی رازی ویتیلیگو شما را معاینه و ارزیابی خواهند نمود، سپس نوع آن تشخیص داده شده و متناسب با شرایط شما، مناسب‌ترین درمان پیشنهاد خواهد شد.
برخی از گزینه‌های درمانی مناسب و مؤثر برای از بین بردن لکه‌های رنگی عبارت‌اند از: داروهای موضعی، فتوتراپی، کاهش رنگ‌دانه‌های پوستی، لیزر و جراحی.
برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص بیماری پیسی یا تعیین وقت قبلی در کلینیک رازی می‌توانید با شماره‌های 02188334029– 02188333259 تماس حاصل فرمایید.
ویتیلیگو چیست؟
ویتیلیگو یا پیسی یک بیماری پوستی اتوایمون (خود ایمن) است که در آن به‌صورت تدریجی، سلول‌های تولیدکننده رنگ‌دانه در پوست (ملانوسیتها) تخریب می‌شوند. درنتیجه برخی از قسمت‌های پوست سفیدتر خواهند شد به دلیل اینکه رنگ‌دانه ملانین دیگر تولید نمی‌شود. ممکن است موهای موجود در ناحیه مبتلا به پیسی نیز رنگ طبیعی خود را از دست بدهند. ویتیلیگو اغلب مناطق آسیب‌دیده پوست (تروما) را تحت تأثیر قرار می‌دهد به‌خصوص در ناحیه صورت، قسمت بالای قفسه سینه، دست‌ها، زیر بغل و کشاله ران. تکه‌های سفیدرنگی که با بقیه پوست متمایز هستند، به‌صورت قابل‌تشخیص بروی پوست ظاهر خواهد شد.
انواع ویتیلیگو
دو نوع ویتیلیگو وجود دارد:
ویتیلیگو سگمنتال (بخشی)
ویتیلیگو سگمنتال یا بخشی، معمولاً یک طرف از بدن و یا یک منطقه محدود، مانند دست یا صورت را درگیر می‌کند.
ویتیلیگو عمومی (پخش شوند)
همچنین ویتیلیگو می‌تواند به‌صورت سراسری در کل بدن پخش شود، که رایج‌ترین نوع پیسی محسوب می‌شود، در این حالت بخش‌های مختلفی از پوست بدن، رنگ خود آر از دست می‌دهند.
علل بیماری پیسی یا برص
ویتیلیگو زمانی رخ می‌دهد که ملانوسیتها (سلول‌های تولیدکننده رنگ در پوست) از بین می‌روند و یا تولید ملانین توسط آن‌ها متوقف می‌شود. علت دقیق این اتفاق ناشناخته است. ویتیلیگو ممکن است توسط شرایط زیر ایجاد شود:
- بیماری خود ایمنی: که دران سیستم ایمنی بدن که باید به‌طورمعمول از بدن محافظت نماید، به سلول‌های تولیدکننده رنگ‌دانه حمله کرده و آن‌ها را از بین می‌برد.
- ژنتیک: شیوع ویتیلیگو در برخی از خانواده‌ها بیشتر است.
- وجود یک عامل محرک، مانند قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی صنعتی، آفتاب‌سوختگی، یا استرس
علائم و نشانه‌ها
- ظاهر شدن تکه‌های بی‌رنگ بر روی پوست که می‌تواند در هر دو طرف بدن ظاهر شود، به‌طورکلی معمولاً از مچ دست، دست، نوک انگشتان و یا در اطراف چشم و پاها شروع می‌شود.
- از دست دادن سریع رنگ قسمت‌هایی از پوست که پس از مدتی متوقف‌شده و سپس دوباره شروع می‌شود، چرخه شروع و توقف این حالت معمولاً در طول زندگی فرد ادامه خواهد داشت.
- تکه‌های که در یک طرف بدن و یا یک اندام از بدن ظاهر می‌شوند، مانند یک طرف صورت و یا بر روی یک پا یا بازو
- از دست دادن رنگ مو، تحت تأثیر قرار گرفتن موهای سر، مژه‌ها، ابرو و یا دیگر موهای صورت
- تغییر رنگ در سال‌های اولیه بیماری، که حدود یک سال پیشرفت می‌کند و پس‌ازآن متوقف می‌شود.
عوامل خطر
ویتیلیگو ممکن است در تمام سنین رخ دهد، اما معمولاً بین سنین 2 تا 40 سالگی شیوع بیشتری دارد. همه نژادها ممکن است تحت تأثیر این بیماری قرار بگیرند. اگرچه به نظر می‌رسد در اغلب موارد ویتیلیگو به‌صورت عمومی و پراکنده در همه افراد ظاهر می‌شود، اما 20 درصد افراد مبتلا، معمولاً دارای سابقه خانوادگی هستند. کار در محیط‌های صنعتی، قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی حاوی فنول ممکن است افراد را در معرض خطر قرار دهد.
تشخیص
تشخیص ویتیلیگو معمولاً با مشاهده امکان‌پذیر است. وجود مناطق سفیدرنگ که به‌صورت پیش‌رونده در مناطقی از پوست قرار می‌گیرند، می‌تواند حاکی از بیماری ویتیلیگو باشد. پزشک سابقه پزشکی و خانوادگی شما را بررسی خواهد کرد، ازجمله از شما در خصوص سابقه خانوادگی بیماری ویتیلیگو و یا مبتلا بودن به هر نوع بیماری خود ایمن دیگر سؤالاتی خواهد پرسید.
به‌احتمال‌زیاد پزشک درخواست آزمایش خون می‌دهد تا وجود بیماری‌های تیروئید را در شما بررسی نماید، همچنین از چشم شما نیز یک معاینه به عمل خواهد آورد. برای بررسی دیگر بیماری‌های پوستی ممکن است از پوست شما نیز نمونه‌برداری انجام شود.
درمان
گزینه‌های درمانی برای ویتیلیگو عبارت‌اند از:
پمادهای موضعی
- پماد یا کرم‌های استروئید موضعی برای کمک به بازگرداندن رنگ پوست. استفاده از آن‌ها باید بااحتیاط صورت بپذیرد، چراکه استفاده طولانی‌مدت آن‌ها خطر آسیب‌های بافتی (آتروفی) را افزایش می‌دهد، به‌خصوص در صورت و در مناطقی که پوست تا می‌شود.
کورتیکواستروئیدهای موضعی ممکن است برای بزرگ‌سالان تجویز شود اگر:
- نوع ویتیلیگو غیر سگمنتال بوده و کمتر از 10 درصد از بدن را فراگرفته باشد.
- اگر شما قصد درمان بیشتری را داشته باشید (برای برخی از افراد ابزارهای پوشش دهند مثل کلاه و عینک و یا کرم‌های همرنگ کننده، کافی می‌باشد).
- اگر باردار نباشید.
- خطر عوارض جانبی را درک و آن را پذیرا باشید.
- داروهای موضعی غیراستروئیدی نظیر” تاکرولیموس” و “پیمکرولیموس”، می‌توانند سلول‌های ایمنی را غیرفعال کنند، درنتیجه می‌توانند سودمند باشند.
- شکلی از “ویتامین د” به نام کرم موضعی ” کلسیپوتریول ” با نام تجاری” Dovonex” می‌تواند همراه با کورتیکواستروئیدها یا نور ماوراءبنفش مورداستفاده قرار گیرد. عوارض جانبی احتمالی آن می‌تواند شامل خشکی پوست، بثورات جلدی و خارش باشد.
نوردرمانی (فوتوتراپی)
شواهد نشان می‌دهد که نوردرمانی، به‌خصوص هنگامی‌که با درمان‌های دیگر ترکیب شود، دارای اثر مثبتی بر ویتیلیگو می‌باشد. پرتوهای نوری ماوراءبنفش (UVB) و یا نوردرمانی، می‌تواند به رنگ‌دانه دار شدن مجدد سلول‌ها کمک نماید. در حال حاضر زمانی که ویتیلیگو 20 درصد یا بیشتر از بدن را مبتلا کرده باشد، به‌عنوان یک “درمان کلیدی” در نظر گرفته می‌شود. این فرایند درمانی به‌تدریج نتیجه خود را نشان می‌دهد و از لبه بیرونی تکه‌ها شروع‌شده و به سمت داخل رنگ‌دانه دار می‌کند، بنابراین نوردرمانی ویتیلیگو به‌طور منظم دو بار در هفته برای یک سال یا بیشتر موردنیاز است. تجهیزات فتوتراپی به‌خوبی موردمطالعه قرارگرفته است و ثابت‌شده که می‌توانند به‌عنوان یک درمان مؤثر برای ویتیلیگو مثمر ثمر باشند. درمان فتوتراپی ویتیلیگو عموماً به‌خوبی در بزرگ‌سالان و کودکان قابل‌اجرا می‌باشد.
کاهش رنگ‌دانه‌ها یا دی پیگمنتیشن
در روش کاهش رنگ‌دانه‌ها، تلاش می‌شود رنگ‌دانه قسمت‌های دیگر پوست کاهش یابد تا با ناحیه سفید شده بدن مطابقت بیشتری پیدا کند. اگر شما مبتلا به ویتیلیگو شده باشید و این بیماری بیش از 50 درصد از بدن شما را فرا گرفته باشد، “کاهش رنگ‌دانه‌ها ” و یا “دی پیگمنتیشن” می‌تواند بهترین گزینه درمانی برای شما باشد. در این روش، داروی” مونوبنزون” (Benoquin) دو بار در روز به مناطق رنگی پوست اعمال می‌شود تا زمانی که با رنگ قسمت‌های فاقد رنگ‌دانه مطابقت پیدا کند. پس از استفاده از دارو حداقل تا دو ساعت نباید به‌طور مستقیم پوست شما باپوست دیگر افراد تماس پیدا کند.
درمان با لیزر
لیزر اگزایمر طول‌موج نوری از خود ساطع می‌کند که نزدیک پرتوهای ماوراءبنفش است. این روش برای بیمارانی که ضایعات گسترده یا بزرگ نداشته باشند مناسب‌تر است چراکه منطقه کوچک‌تری را می‌تواند مورد هدف قرار دهید.
درمان از طریق جراحی
اگر نوردرمانی و داروهای دیگر مؤثر نباشد، ممکن است درمان با جراحی در نظر گرفته شود. همچنین جراحی می‌تواند با دیگر روش‌های درمانی نیز ترکیب شود.
هدف روش‌های زیر بازگرداندن رنگ پوست در مناطق فاقد رنگ‌دانه است:
- پیوند پوست اتولوگ (از خود بیمار): پوست از یک بخش از بیمار گرفته شده و برای پوشش بخش دیگر مورداستفاده قرار می‌گیرد. عوارض احتمالی عبارت‌اند از ایجاد زخم، عفونت و یا یک عدم رنگ‌دانه دار شدن مجدد.
- پیوند از پوست تاول‌دار (بلیستر). در این روش، پزشک بر پوست حاوی رنگ‌دانه تاول‌هایی ایجاد می‌کند که معمولاً با دستگاه مکش و یا ساکشن انجام می‌شود. سپس سطح تاول‌ها را برداشته و به قسمتی که فاقد رنگ‌دانه است پیوند می‌زند.
- میکرو پیگمنتیشن: یک نوع خال‌کوبی است که معمولاً در برخی مناطق مانند لب افراد مبتلا به ویتیلیگو مورداستفاده قرار می‌گیرد.
