تاریخ 22 آبان 1402
خال یا نوی، یک نوع شایع از ضایعات پوستی است که در لایه سطحی پوست رشد میکند و از ملانوسیتها (سلولهای تولیدکننده رنگدانه) تشکیل شده است. این خالها به علت حضور رنگدانههای سنگین در ملانوسیتها، به رنگ قهوهای یا سیاه میباشند. تقریباً تمام انواع خالها غیرسرطانی (خوشخیم یا بیخطر) هستند و به علت رشد سلولهای پوستی بیشتر به صورت تودهای یا خوشهای ایجاد میشوند و معمولاً در سطح پوست گسترده نیستند. اکثر خالها قبل از سن 30 سالگی ظاهر میشوند و بسیاری از آنها در دوران کودکی شکل میگیرند. داشتن تعداد بین 10 تا 40 خال در بدن برای بزرگسالان کاملاً طبیعی است. با گذشت زمان، ممکن است اندازه، شکل یا رنگ خالها به آرامی تغییر کند یا مو روی آنها ظاهر شود. برخی از خالها در طی زمان برجستهتر میشوند، در حالی که برخی دیگر محو میگردند. برخی از افراد به دلایل زیبایی تمایل دارند که خالهای خود را با استفاده از روشهای جراحی یا لیزر از بین ببرند.
اگر از وجود خالهای خود روی پوست ناراضی هستید، گزینههای مختلفی برای درمان و از بین بردن آنها وجود دارد. متخصصین در کلینیک زیبایی رازی میتوانند با جراحی و استفاده از روشهایی نظیر خالبرداری با لیزر شما را درمان کنند. در صورت نیاز به مشاوره و یا رزو نوبت میتوانید با شمارههای 02188334029 – 02188333259 تماس حاصل فرمایید.
علل ایجاد خال چیست؟
قرار گرفتن در معرض نور خورشید به نظر میرسد تاثیر مهمی در رشد خالها دارد و حتی ممکن است در ایجاد خالهای نامتعارف و دائمی نقش داشته باشد.
از نقش وراثت در ایجاد خالها نمیتوان چشم پوشی کرد. بسیاری از خانوادهها دارای یک نوع خال هستند که به نام دیسپلاستیک (نامتعارف) شناخته میشود. این نوع خال میتواند با فراوانی بیشتر احتمال به وجود آمدن ملانوم (یکی از جدیترین سرطانهای پوست) همراه شود.
انواع خال
نامتعارف
خالهای نامتعارف یا دیسپلاستیک، خالهایی هستند که علائم نامنظم دارند. این نوع خالها معمولاً مرزهای تیره یا تار دارند، به رنگهای متنوع هستند، بزرگتر از سایر خالها و دارای قسمتهای مسطح و برآمده هستند.
مادرزادی
خالهای مادرزادی، که به عنوان نوی مادرزادی نیز شناخته میشوند، خالهایی هستند که از بدو تولد وجود دارند. این خالها توسط سلولهای ملانوسیتی در درم (لایه میانی پوست)، اپیدرم (لایه خارجی پوست) یا هر دو به وجود میآیند.
اکتسابی
خالهای اکتسابی، خالهایی هستند که در دوران کودکی و بزرگسالی ظاهر میشوند. اکثر این خالها بیخطر هستند و هیچ گونه خطری ندارند، اگرچه گاهی اوقات با بالا رفتن سن این خالها میتوانند به نوع سرطانی تبدیل شوند. خالهای اکتسابی، شایعترین نوع خال هستند و معمولاً در اثر قرار گرفتن در معرض نور خورشید به صورت مداوم به وجود میآیند.
خال ملانوسیتی جانکشنال
خال ملانوسیتی جانکشنال نوعی از خال است که در اثر انباشته شدن ملانوسیت ها که در محل طلاقی درم و اپیدرم رخ میدهد. این خالها معمولاً مرزهای منظم و رنگدانه تیره دارند، گرچه طیف رنگ آنها میتواند از قهوهای تا قهوهای تیره رنگ باشد.
خال اینترادرمال
خالهای اینترادرمال در واقع خالهای گوشتی رنگی هستند که اغلب با پوست اطرافشان ترکیب میشوند. رنگدانه آنها به تیرگی خال ملانوسیتی جانکشنال نیست زیرا این خالها در درم یا لایه میانی پوست واقع شدهاند.
خال کامپاند
خالهای کامپاند (مخلوط) معمولاً یک ناحیه مرکزی برآمده همراه با لبههای مسطح دارند. این خالها دارای مرزهای مجزا و حتی رنگدانه هستند.
خال هالو
خالهای هالو نوعی از خال هستند که دارای حلقهای از پوست در اطراف میباشند و به دلیل نفوذ سلولهای التهابی رنگدانه خود را از دست دادهاند.
چه زمانی باید درمان پزشکی را انجام دهید؟
اگر تغییرات زیر در یک خال دیسپلاستیک را مشاهده کردید، باید به پزشک مراجعه کنید:
- تغییر رنگ
- کوچکتر یا بزرگتر شدن خال
- تغییر در شکل، بافت یا ارتفاع خال
- خشک شدن یا پوسته پوسته شدن سطح خال
- زبر شدن یا ناهموار شدن
- خارش
- خونریزی یا ترواش مایعات از خال
روشهای برداشتن خال
اگر چه برداشتن خال برای بیماران مبتلا به ملانوم بسیار حیاتی است، بسیاری از بیماران تمایل به برداشتن خالهای پوستی خود به عنوان یک اقدام پیشگیرانه یا به دلیل ظاهر نازیبای آن دارند. برای بیماران مبتلا به خالهای سرطانی، جراحی تنها روش موثر برداشتن خال است. برای کسانی که مایل به برداشتن خال خود به دلایل زیبایی هستند، روشهای جراحی، لیزر و برداشتن خال به صورت طبیعی، معمولاً گزینههای مناسبی محسوب میشوند.
عمل جراحی برداشتن خال
سه روش جراحی برای برداشتن خال وجود دارد: جراحی سطحی، پانچ بیوپسی و عمل جراحی برداشتن کل خال یا اکسیژنال.
- عمل جراحی/تراشیدن سطحی برای برداشتن خالهایی استفاده میشود که برجسته و گوشتی هستند. در این نوع روش جراحی، پزشک یک بی حس کننده موضعی را به ناحیه اطراف خال اعمال میکند و از یک اسکالپل کوچک و تیز برای تراشیدن سطح خال استفاده میکند تا آن را صاف کند.
- روش پانچ بیوپسی معمولاً برای برداشتن خالهای پوستی کوچکتر استفاده میشود. در این روش از یک دستگاه خاص برای “پانچ کردن” یک نقطه از پوست به شکل سیلندر استفاده میگرد
- عمل جراحی اکسیژنال جهت برداشتن خالهای پوستی که صاف یا بدخیم هستند، استفاده میشود به گونهای که متخصص جراح به طور کامل خال را بر میدارد و زخم را بخیه می زند.
برداشتن خال با لیزر
روش برداشتن خال با لیزر برای خالهایی که صاف و به رنگ قهوهای یا سیاه هستن، کاربرد دارد. به طور کلی، برداشتن خال با استفاده از روش لیزر برای خالهایی که بسیار بزرگ هستند یا خال گوشتی که از سطح پوست بیرون زده است، مناسب نیست. در این روش ابتدا بی حسی موضعی انجام میشود. سپس از لیزر برای برداشتن رنگدانهی خال استفاده میشود. رنگدانه ها توسط فرآیندهای طبیعی بدن از بین میروند. یک پوسته نیز روی خال ایجاد میشود که در نهایت از بین میرود.
ناحیهی تحت درمان با لیزر ممکن است چند روز پس از عمل تیرهتر شود. با این حال، نواحی تیره را میتوان توسط کرمها و مواد آرایشی پوشش داد. بیماران باید حداقل 6 هفته از نور آفتاب دوری نمایند و در هنگام خارج شدن از خانه از کرم ضد آفتاب استفاده کنند.
کرایوسرجری (کرایوتراپی)
کرایوسرجری یا انجماد، یک روش جایگزین برای برداشتن خال است که توسط برخی از کلینیکها انجام میشود. روش رایج برای انجام کرایوسرجری، استفاده از نیتروژن مایع برای انجماد و تخریب منطقه هدف است. این روش ممکن است به صورت اسپری یا فرو بردن سواب پنبه به داخل نیتروژن مایع و کشیدن آن روی خال انجام شود. کرایوسرجری ممکن است چندین بار انجام شود تا خال کاملاً درمان شود و از بازگشت آن جلوگیری گردد. پس از درمان، معمولاً یک تاول شکل میگیرد. همچنین، پس از بهبودی ناحیهی تحت درمان، ممکن است تغییراتی در رنگدانه پوست ایجاد شود که در طول زمان کمتر به تدریج محو میگردد و نسبتاً قابل مشاهده نیست.
از بین بردن جای زخم خال
- استفاده از کرمهای ترمیم کنندهی جای زخم/اسکار: کرمهای ترمیم کنندهی اسکار معمولاً حاوی مواد طبیعی هستند که در پیشگیری و درمان جای زخمها موثر میباشند. کرمترمیم کنندهی اسکار را دو تا سه بار در روز به مدت 12 هفته یا طبق توصیه پزشک استفاده کنید.
- ماساژ ناحیهی تحت درمان: ماساژ روزانه میزان گردش خون را در ناحیه آسیب دیده افزایش میدهد. بنابراین خون و مواد مغذی مورد نیاز بدن شما برای سریعتر کردن روند بهبود به راحتی به زخم میرسند. این به معنای کاهش عوارض جانبی جای زخم است. جای زخم را حداقل دو دقیقه در هر روز ماساژ دهید. برای جلوگیری از ایجاد اصطکاک در جای زخم، از لوسیون یا کرم مرطوب کننده استفاده کنید. اطمینان حاصل نمایید که فشار کافی روی منطقه در هنگام ماساژ اعمال شود.
پیشگیری
از آنجایی که ما نمیتوانیم ژنتیک خود را تغییر دهیم، نمیتوان از بروز همه خالها جلوگیری کرد. اقدامات پیشگیرانه زیر را میتوان به منظور حفاظت از نورخورشید و دوری از آن انجام داد:
- استفاده از کرمهای ضد آفتاب با SPF (فاکتور محافظت از خورشید) 50
- استفاده از کلاههای نقاب دار
- استفاده از لباسهای محافظت کننده در برابر نور خورشید (پیراهن، لباسهای آستین بلند، شلوارهای بلند)
- جلوگیری از قرار گرفتن در معرض تابش شدید آفتاب از ساعت 10 صبح تا 4 بعد از ظهر
- هنگام بیرون رفتن سعی کنید در سایه باشید یا در خانه بمانید